Topic: Bir kripto projesinin kayda değer olduğunu anlamanın yolları (Read 764 times)

Projeydi, fiyattı, ekibin başıydı, bunların hepsi maalesef hikaye. İyi bir topluluk dışında hepsi yalan. İyi bir topluluğunuz varsa sizin adınıza kulaktan kulağa ücretsiz reklamınızı yapıp, o kriptonun fiyatının inanılmaz yerlere gelmesini sağlayabilirsiniz. Piyasa bu şekilde işliyor.

Genelde reklamlara ve bazı yöneticilere güvenmiyorum ancak dediklerinin arasına eklenebilirler.Açıklama mantıklı olursa ve bana inandırıcı gelirse kayda değer oldğunu hissedersem bende olabilidğince etkilenirim tabiki buna bana göre herkesin anlayışı farklıdır. Başlık verimli bana göre teşekkür ederiz.Başarılar.

Şuanda projelerin kayda dağer olması pek bir anlam ifade etmiyor. Arkasında yeterli destek olmadığı sürece istediği kadar kayda değer olsun kendileri çalıp oynuyor ekipler. Şuanda en önemli şey yeterli reklamı yapabilmek. Zaten reklamını iyi yaparsan insanlar o projeyi kayda değer sanıyor   Ha ama uzun vadede gerçekten kayda değer olanlar iş yapacak orası ayrı

Artık o kadar inandırıcı ve kayda değer gözükür hazırlıyorlar ki projeleri bazen gerçekten ayırt etmek zor oluyor. Çoğu projeye kayda değer diye giriyoruz en sonunda lanet okuyup gidiyoruz.

1) Güvenilirlik
2) Ulaşılabilirlik
3) Mantıklı bir vizyon

Bunların olduğu bir projenin sırtı yere gelmez. Zaten güvenilir ve ulaşılabilir bir projeler güzel bir amacı olmasa bile kısa vadede güzel para kazandırabiliyorlar. Uzun vadede kazandırması için ise güzel bir vizyonunun olması gerek

Benim anladığım ico rating sitelerinin çoğu kalpazan ve para karşılığında değerlendirme yapıyorlar bu yüzdne uzak durmak gerek eskiden işini doğru yapan sitelerde vardı fakat hepsi kapitalizmin kurbanı olduğunu düşünüyorum...

hiç belli olmaz kötü proje spekülasyonlar nedeniyle fiyatın pump görmesine bakar iyi proje fiyatı çıkmak yerine dibe iner. ben para kazanmak isterim hangi proje para kazandırırsa ona yatırım yaparım.

insanlar genelde kripto para projesinin kayda değer olup olmadığını umursamaz satın aldıktan sonra kısa zamanda fiyatın sert yükselmesine bakar hemen satış yapıp nakit kazancı cebine indirmek ister Nitekim piyasada en çok konuşulan paralar değeri 1 günde en çok yükselen paralardır.

Bir projenin kayda değer olması ile çıkarttığın coin'in kayda değer olması arasında çok fark var. Bir çoğumuzun ilgilendiği coin/token'ın değeri. Son aylarda ne projeler çöp oldu gitti piyasada. O yüzden dikkat etmek iyi incelemek falan artık boşa olmaya başladı. Piyasa saldım çayıra mevlam kayıra modunda ilerliyor.

Bir kripto paranın kayda değer olduğunu anlamanın yöntemi önce araştırma yapmak projenin ürüne dikkat etmek gelecekteki geliştirmelerin haberlerini önceden takip etmek.

Bunlar gibi daha birçok kriter eklenebilir ancak maalesef artık neyin ne olacağı belli olmuyor bakıyorsunuz inceliyorsunuz bu proje asırlardır beklenen proje diyorsunuz mükemmel diyorsunuz bir de bakıyorsunuz ki hiçbir şey göründüğü gibi olmuyor

Evet bu dediklerimiz doğru.Biraz da şans ve sabır da olmalı insanlarda. Bir gün elbet kıymetlere ektir illaki diyip sabretmek lazım.Hee her para ilerde uçacak diye bişey yok.Çoğu zaman da sabretmek lazım

Ekibin meetup çalışmalarına katılması ürünü tanıtması aktif olarak çalışması benim için proje tokeninin kayda değer bulunması için yeterli sebeplerdendir.

Ben projenin öncelikle ekibine bakıyorum. Linkedin profilleri ne kadar gerçek öz geçmişleri önemli mesela. Ayrıca seminerlere katılımlarda bulunuyorlar mı? Buna baktıktan sonra projeyi inceliyorum takım boşsa proje ne olursa olsun değerine ulaşamıyor.

Açıkcası bende herkes gibi para kazanmak için başladım. İlk başlarda hangi proje olursa olsun katılıyordum sonrada vakit aldı artık seçici olmaya başladım facebook twiitter ve telegram kullanmayan projelerde sıkıntı çıkıyor adamlar ne facebookta birşey paylaşıyor ne twitterde ayrıca telegramda sorulan sorulara cevap vermiyorsa o işte sıkıntı var onlardan uzak duruyorum.

Sonuçta her şey fiyatta bitiyor. Fiyatı yükselen coin/token, dandik bir ekibi de olsa piyasada tutuyor.
Ben de eskiden ekibe, güvenliğe, whitepaper'a, pazarlama kampanyalarının kalitesine mutlaka göz atardım. Elimden geldiğince detaylı incelerdim.
Ama artık şöyle bir şey var; ne kadar titiz araştırma yaparsak yapalım, bazı ciddi projeler ilgi göremezken, "bu da tutar mı be" denen projeler alıp başını gidiyor.
Herkes aslında hem kaliteli olan hem de para kazandıran bir projede yer almak ister. Bu ikisinin içinden "para kazandıran"ı çıkardığımızda, sadece kaliteli projenin anlamı yoktur.

takip ettiğim birkaç proje var,  birkaç borsada listeleniyorlar, çok hacimli değiller ama işler bir projeye dahiller. ancak birkaç büyük borsada yüksek hacimli bazı coinler var, doğru dürüst işlerlikleri yok.  yani  insanların derdi kısa vadede para kazanmak mı, aslında bence ondan daha değerlisi  uzun vadede hold edip ciddi yatırım  yapılacak coinleri bulmak. bunun yoluda işler proje bulmaktan geçiyor.

kayda değer proje üreten adamları tespit ederek çalışmalarının sonucunun gelmesini token satın alarak bekleyin. Rating, reklam, airdrop çöplüğü scam projelerin dolandırıcı ekiplerine zengin olma amacına ulaşma hikayesi yaşatır.

Ekibe projeye sosyal medyaya özellikle ekibin geçmişine bakın. İco rating kuruluşlarının verdiği rapor artı puan size güven telakki etmesin.  Projeler %90 çöp olur pazarın haline bakan anlar.

Bunların çoğunluğu hiç bir projede olmuyor olursa %5 i gibi bir projede oluyor onlarda istedikleri paraları topluyolar açıkçası toplamasalar eyvallah ama iyi anlatmışsın teşekkürler.

Benim için en önemli unsur takım gerçekten çalışıp bunu yapıcak bir takım mı, eğer öyleyse proje nedir gerçekten hayatta böyle bişeye ihtiyacımız var mı yok mu bunları iyice düşündükten sonra bişeye değer mi değmez mi az çok karar vermiş olurum.

Ekibi araştırmak lazım sonrada işlevsel mi değil mi tabi ne kadar incelersiniz bilmem ama menşei de önemli. İskandinav projeler daha güven veriyor bana nedense

Bunların hepsi boş aslında somut bişey var mı yok mu vs. Öncelikle ico yapan projelerin büyük çoğunluğu zaten çöptür bişey çıkmaz. Kaliteli projelere bakıyorsanız icosu olmayan projelere yatırım yapmaya çalışın.

Güzel bir konu olmuş bence sürekli güncellenmeli. Bir de yorum olarak düşünce ve tecrübelerini paylaşan arkadaşlarında yorumları konuya alıntı olarak eklenmeli. Çok daha iyi olacaktır.

Benim en fazla önem verdiğim iki şey var. Birincisi o projeye gerçekten ihtiyaç var mı? İkincisi elle tutulur bir ürünleri var mı veya oluşturacaklar mı? Cevaplar evetse yatırım yapıyorum.

Belirtmiş olduğunuz hususlar önemli ama bunları karşılayıp bir işe yaramayan coin sayısıda bir hayli fazla bu yüzden bu özellikleri karşılayan her coine güvenmeyin çünkü sizi terste bırakabilir

Biz türkler hiç bunları okurmuyuz ki hiç araştırma yaparmıyız sanıyorsun sadece direk dalarız balıklama sonrada ah kafam taşa geldi ayağım takıldı şöyleydi böyleydi diye bahaneler ile kendimizi avutur dururuz ve kabullenmeyiz kendi hatamızı asla

Çok verimli bir başlık çalışması olmuş.Aldığı yatırım ve yaptığı tanıtımlara çok güvenirdim.Çünkü tanıtım yatırım getirir yatırım kripto parayı değerli kılar ve daha çok yatırımcıyla piyasaya girişi ve piysada ayakta kalmayı kolaylaştırır.Bu başlık için teşekkürler iyi bir başlık.

gayet güzel bir şekilde derlenip toparlanmış bir yazı emeğinize sağlık. projenin vizyon ve misyonu da proje hakkında güzel fikirler verebiliyor.

Gayet önemli bir konu olmuş. Bizde genelde bu tür araştırmalara bakmayıp balıklama atlayan bir milletiz. Bir kaç kişi yatırım yapmışsa aa süper kesin uçacak diyoruz halbuki bahsettiğiniz gibi bu önemli noktalara dikkat edersek hem scam icolara paramızı kaptırıp bu kadar çoğaltmayız, hemde hem biz hemde yatırım yaptığımız proje iyi yerlere gelir.

Bunlar önemli tabi ama bunlara bakan kaç kişi var. Yani bir sürü kişi ben gibi bilinçsiz yatırım yapan tarafta. Balinaların projesi güzel olmayan coinlerdende kazandığını düşünüyorum. Bizim gibi ufak yatırımcıda şanslı olursa kazanıyo işte.

3. Maddeye bir ek yapalım. Eğer proje biz paranın yerini alıcaz, ödemelerinizi ilerde bunla yapıcaksınız diyorsa al sat dışında çokta holda girmenin bir mantığı yok. Satoşi abimizin isyanına katılır modda piyasaya çıkanlar kendileride biliyor ki gelecekte şuanki kripto paraların hiç biriyle ödeme yapamıycaz. Bu (şahsi görüşüm) net.

Onun dışındada projelerin amacının size para kazandırmak değil para kazanmak, borsalarında amacının herkesin kazanmaması olduğunu bilerek al sat en mantıklısı. Yani neden herkes zengin olsun? O zaman fakirliğinde paranında pulunda bi anlamı kalmaz. Ve bu sistem maalesef buna izin vermez.

Hep diyorum ufak miktarlar nolur nolmaz diye tutup gerisinde al sat en mantıklısı. Ölümüne holddan ziyade kararında çıkmak mantıklı olan.
Ödemelerde kullanılacaklarında şansına bahtına kalmış bişey. O da ancak devletin bunu almasıyla alakalı.
Aklıselim hiç kimsede ileride eth ile hot ile bilmem ne ile bakkala manava otobüse ödeme yapabileceğini sanmasın

Çok çok yerel tutulmuş projeleri devletler bünyesine katar devletleştirir ve ülkenin resmi dijital parası yapar. Atıyorum neoya çin el koyar resmi para yapar.

Açıkcası bende ilk başlarda bountylere katıldığımda pek incelemiyordum. Ödüle bakıp iyi bir getirisi varsa hemen katılıyordum. Ama sonradan ögrendim ki onlar önemli değil. O kadar uğraşıpta sonradan göndermedikleri çok oldu. Her projeye güvenmemek gerekiyor.

maddelerdeki bütün kriterlere harfiyen katılıyorum tabi istisnalarda olabiliyor bazen bu tarz projelerde çöp olabiliyor en önemli maddelerden birisi işlevsellik bence uygulanabilirlik projeyi başarılı kılabilecek en önemli faktör bence işlevselliktir

Güzel bilgiler vermişsin teşekkürler ilk olarak benim için kriterler şunlar ilk proje ikincisi takım üç advisorlar dörtte en önemlisi yatırımcılar sıralamanın önemi yok hepsi iyiyse güzelse yatırım yapabilirim.

 Bence bir projenin kayda değer olup olmadığını anlamak oldukça zordur. Sahtecilik, yalan ya da yanlış bilgi ile hazırlanmış güzel grafik tasarımlarıyla donatılmış sürü ile site var. Herkes güzel fikirlere sahip fon toplamak istiyor; mesele siz paranızı teslim edecek kadar güveniyor musunuz?

noktayı koymuşsun kimse projenin gerçek olup olmadığına ekibin spekülasyon yapıp yapmadığına bakmıyor bugün alayım ay sonu 10x yapsın düşüncesi pazarı kötü hale getirdi. zamansız dayanaksız yatırımlar heba oldu.

tabi işin psikolojik bir yönü de var.Borsalara baktığımızda özellikle yükselmeye başlayan bir coinden kar almak için alan çok oluyor.O coinin fiyatı bir anda haketmediği halde katlanmaya başlıyor.Tabi en son kimde kalırsa onun elinde patlıyor coin.Sonra aylarca bekleyecek tekrar o seviyeleri görür mü görmez mi.Projeye şuna buna bakan az.Herkes bir anda nasıl parayı bulurum derdinde.Hal böyle olunca gerçek projeler bile değerini bulamıyor.Tabi bu durum uzun vadede kazandırır ama kısa vadede canınızı sıkar.Sabırlı değilseniz kaybetme oranınız yüksek olur.

Kayda değer olduğunu farklı kriterlere göre anlıyoruz anlamasına da her kayda değer gördüğümüz proje iş yapsa keşke. Doğru düzgün reklamını yapamayan yığınla proje var ve çöp olup gitme yolundalar. Bu piyasada şu an için herşeyden önemlisi etkin reklam yapıp hype yaratabilmek. Ekibin de biraz iş varsa arkasını doldurur zaten.

Kripto piyasasında bilinçli yatırımcı sayısı fazla olmadığından işlemleri sürü psikolojisi ile yönetilyorlar. Cüzdanınız da en iyi proje olsa da bir dumpda elinize sıfırı verebiliyorlar ya da hiç kimsenin umursamadığı x tokeni bir kaç saat için de x10 yapıp alıp başını gidebiliyor.

Kısacası balinalar çoğu zaman proje falan dinlemiyor.

bence bu kadar kasmaya gerek var mı bilmiyorum . şu piyasada bu sayılanların hiçbirine bakmıyorlar..mal gibi koyun gibi arkasından gidiyor ufacık bi ilgi dalgasına...uzun vade de belki bu maddeler iş yapar illaki ama insanlar bıktı artık uzun vade uzun vade diye

hayat kısa (:

hocam katılıyorum size o yüzden ben icobench falan kaale almıyorum ama biraz daha seçici olan icodropstaki icoları takip ediyorum kendi adıma ama siz tabiiki kendi kararınızı kendiniz verin

Valla eskiden ekiplere bakardım iyice araştırırdım; fakat artık ekibi yüzeysel bir şekilde araştırıyorum eğer ismi bir laga luga da geçmemişse direk projenin geleceği var mı diye bakıp ona göre hodl şeklinde alıyorum. Fazla düşünmek kafayı yedirdi bu piyasada

Aslında bunun için yapılan ve bizim yerimize kontrol eden siteler vardı ama tabi her şey para olduğu için üç beş kuruş verip 4-5 yıldızlı proje olarak gösteriyolrar  kendilerini

Bir de bence bir projeden borsaya çıkar çıkmaz iyi etkileşimler beklemek de hatalı, sonuç itibari ile hala yapım aşamasında ve ilerlemekte olan bi projeden bahsediyoruz. Her ne kadar ekip çok iyi de olsa tutmaya da bilir herşeyi göz önün de bulundurmak gerekir bana kalırsa.

Linkedin'de bu projenin sahipleri var mı geçmişte ne işer yapmışlar gerçek kişiler mi araştırılmalı. white paper'a bakılmalı yazılmak için mi yazılmış yoksa yol haritasına varıncaya kadar detaylı bir anlatımda bulunmuşlar mı. ico'nun logosu, websitesi tasarımı varsa mobile app tasarımına bakarım şahsen ben bu bahsettiklerim bana göre önemli. son olarak sosyal platformları nasıl kullanıyorlar aktif mi bu da çok önemli bir husus.

Açıkcası bunun için çok fazla madde saymak mümkün fakat whitepaper a yazılacak her şeyden nasıl emin olabilirsin yada daha önce sağlam bir iş çıkarmış takımın yeniden sağlam bir iş çıkaracağını nereden bilebilirsin bu sebepten bazen işimiz sadece şansa kalıyor.

şimdi şöyle bir gerçek var, herhangi bir projede fon toplamak kolay değil, bunun vergisi var, bir sürü  yasal mevzuatı var; bu sebeple sırf kolay fon toplamak için kripto para çıkaran tonla değersiz proje var. yani mesela bir charity/ hayır projesini düşünelim. bunun kripto parasının olup olmaması neyi değiştirir? çok bir şey değiştirmez. eğer charity networku oluşturulursa zaten herhangi bir kripto para  vasıtasıyla ödeme /hayır yapabilir. peki neden onların çıkardığı düşük güvenlikli, zayıf altyapılı sistemin tokenini kullanayım sofistike ödeme sistemleri varsa, yani sırf amaç fon toplamak bu tarz projelerde ve uzun ömürlü olmaları zor.
ico sitelerine bakıyorum, doğru dürüst ekibi bilinmeyen projelere 4.8 puanlar verilmiş 5 üstünden, oysaki projenin whitepaper i bile 20 sayfa ve copy paste yarısı.  getirdiği bir yenilik, sağlam bir altyapısı yok.
hype olayı evet, kısa vadede para kazandırır ancak kripto dünyasını uzun soluklu düşünenler hype mecralarına çok girmezler. bizi para kazanmak dışınde heyecanlandıran şey, merkezsiz ağlar, sofistike projeler.

Ben şunlara dikkat ederim:
1) Projenin ayakları yere basıyor mu?
Kripto ekosistemi yeni denilebilecek bir teknoloji üzerine kuruludur ama giriştiğiniz projenin illa marsta nano teknolojili robot üretmesi gerekmiyor, her proje inovatif olmak zorunda da değil. O yüzden uçuk kaçık hayallere para vermem
2) İstenilen fon mantıklı mı?
"Süpermarket açacağım 20.000 TL istiyorum" dan da uzak dururum, "simit tezgahı alacağım 30.000 TL istiyorum" dan da.
3) Ekip
Sosyal medya hesapları gerçek ve eski mi, resimler çakma mı, ya da ekip gerçekse bile tecrübeleri, proje referansları var mı?
4) (Bu maddede sanırım çoğunluktan biraz ayrılıyorum) Ico sürecinde belirgin exchange vurgusu yapıyor mu?
Daha para toplarken şu borsaya bu zaman, bu borsaya şu zaman gireceğiz diye vaatlerde bulunan projelerle işim olmaz. Sen projene odaklan ve hedeflerinden sapma, borsa seni zaten listeler. Para toplarken exchange vurgusunu çok yapan projeler benim için sütbanktır.
5) Fonlama süreci şeffaf mı?
Bunun iki alt unsuru var;
a) Private sale vb ifadeleriyle bilinmez, icoya girenin fiyat avantajını yok eden şeyler yapıyorlar mı?
Yapıyorlarsa ben yokum.
b) Ico fonlaması takip edilebiliyor mu?
Sitelerdeki fon sayaçları vb. bana hiçbir şey ifade etmiyor, ver bize fonları topladığın adresleri, gerçekte ne kadar geldi bilelim, yatırımcı anonimliği, mahremiyet paravanının arkasına saklanma. Bir de şöyle bir durum var, haberler yayılıveriyor hemen, "40 dakikada 100 milyon dolar topladı" vb.   Oldu bebeğim, ben de Napolyon !

Verdiğiniz bilgiler için teşekkürler. Ama bu piyasada sağlam icoları ayırt eymek gerçekten çok zor. Birde ummadığımız taş baş yarar misali hiç umulmadık proje çok değerlenebiliyor. Ama özellikle ico da çok dikkat etmek lazım.

Örnek vermek gerekirse ICON boğaya denk gelmiş ve binance direk almıştı. 50x yapmıştı ozaman. Yggdrash aynı takım kaptanıyla ICO fiyatında zor tutunuyor. Bende takım önemli diyordum fakat hype çok daha önemli.

Bence detelegram ve twitter takipçileri de önemli ve bu takipçilerin neler sorduğu ne konuştukları da önemli kısaca topluluk önemli bir unsur

bu iş tamamen hype a bakar. ne projeler var hakettiği yerin çok çok altında serediyor. ne projeler var hakettiği yerlerin çok çok üstüne çıkan. burada önemli olan üst noktayı iyi belirleyip en güzel yerde çıkış yapmak

Genel anlamda güzel analizler. Birkaç ek yapmak istiyorum.

Teknik ekip maddesini de içine alabilecek adviser'lar. Bazı adviser'ların içinde olduklarıı projeler genel manada daha karizmatik özellikler kazanabilir. 1-2 isim dikkatimi çekmişti, bu kişiler diğer insanaların da dikkatinden kaçmıyor ve bu sadece ICO süreçlerinde daha başarılı olabiliyorlar. Bu kişiler ico rating sitelerinde yaptıkları yorumlarla ve puanlamalarla da projeye reklam kazandırıyorlar,daha yüksek puan ve puanı veren kişinin sağladı bu çekicilik sayesinde de insanlar yatırıma daha sıcak bakabiliyorlar.

Katılınan aktiviteler, seminer ve sempozyumlar da bu bağlamda çok işlevsel. Şöyle ki, projeyi merak eden insanlarla sıcak temas ile hem onlara, hem de katılan insanların çevrelerini güzel referanslar teşkil ediyorlar. Ayrıca bu gibi aktivitelerin sosyal medyadan paylaşılması ki özellikle fotoğraf ve video ile süslenmesi insanalara gerçek kişilik-gerçek proje algısını aşılamakta, pozitif izlenimler kazandırmaktadır.

ICO rating siteleri manipulasyona çok açık. Bir projenin rating puanlarına bakarken sitenin profil puanından ziyade, puanlamayı yapan kişilerin sayısı ve kendi incelemelerinin puanlarını verirken detaylı bir şekilde görülmesi, projenin sahiplerinin de bu yorumlara verdikleri cevapları da benim için önemli. Güzel bir profille otomatik 5 puan alan, 1 2 kişi tarafından da 5 puan alan bi proje 5/5 puan ile mükemmelmiş gibi aksettirilip aldatıcı bir aktivitede bulunmuş olabilir. Genel analiz herzaman daha gerçekçidir.

Bunun yanında, bounty hunter olduğumdan sebep de, sosyal medya kanallarındaki tweet'lere verilen mesajların spam'lama olup olmadığına bakıp, özellikle twitter'da mevcut takipçi sayısının takibe takip şeklinde arttırılıp arttırılmadığına, takipçi-takip oranına da bakıyorum. bu sayede de bounty'e girme sayımda da kaliteli olmaya çalışıyorum. Bu yargılama ölçütümü de yeni yeni kazandım.

ICO rating siteleri sponsorluk yöntemi ile kendilerine para veren projelerin notlarını yükseltip, bünyelerindeki sözüm ona advisorlara övgü dolu yorumlar yaptırmaktan başka bir işe yaramaz.

En güzeli whitepaper'ı okuyup, ekibi araştırıp, varsa platformu ya da uygulamayı inceleyip karar vermektir. Elinize sağlık. Güzel bir yazı olmuş.

Merhabalar, yaklaşık bir yıldır kripto para dünyasını takip etmekteyim. Başlarda maksadım para kazanmaktı çoğu insan gibi, ancak zamanla kripto para projelerinin geleceğin dünyasını şekillendirecek önemli bir mecra olduğunu farkedince, kripto para dünyasına duyduğum heyecan arttı. entelektüel bir yönelimim olunca, projeleri incelemeye başladım. bir yıl içerisinde, bir projenin değerli/ değersiz olabileceğine dair az çok fikrim oluşmaya başladı. bu noktada kendi gözlemlerimi paylaşıp, sizinde değerlendirmelerinizi okumak isterim.
şu maddelere dökebiliriz, bir ico aşamasında veya ico sonrası bir coin/tokeni anlamak için
1) güvenilirlik
2) bilinirlik
3) işlevsellik/ uygulanabilirlik
4)sosyal medya kanalları üstünden bilgi paylaşımı
5) teknik ekip / team ulaşabirliği.

Tüm bunlara bakarken, bizi yanıltabilecek bazı detaylara dikkat etmemiz gerekmekte.  Mesela ico rating siteleri ciddi anlamda yanıltabiliyor, whitepaperlar copy/paste çalıntı olabiliyor,   takım üyeleri yalan/yanlış sahte kişilikler olabiliyor. bu yüzden scam/fraud  projelerden kaçınmak için, olabildiğince dikkatli olmamız gerekmekte.

İlk madde güvenilirlik, bunu sağlamak için öncelikle whitepaper okumamız gerekli, whitepaperdaki proje, sunum gerçekçi mi,  kalıp cümlelerden mi oluşmakta.  ciddi bir  görsel altyapı sağlanmış mı,  whitepaper i gelişigüzel incelersek,  gerçekten özenilip, özenilmediğini anlayabiliriz. bu noktada roadmap 'a bakarak, acaba belirlenen sürelerde hedeflere varılmış mı diye kontrol edebiliriz,  takım üyelerini linkedin ve diğer sosyal mecralardan takip ederek, sosyal medyada sürekli paylaşım yapan, erişebilir kişiler olduğuna bakmamız gerekmekte.

ikinci maddeye gelirsek, projenin bilinirliği çok önemli. ico sitelerinde, kripto haber sitelerinde bilinirliği var mı? bu proje ekibi daha önce nerelerde görev almış, kısaca bakarsak az çok fikir sahibi olabiliriz. özellikle rus/vietnam kaynaklı bazı projeler, sahte isimlerle yapılıp yönetilmekte. buna bayağı dikkat edilmesi gerekir.

üçüncü madde, proje uygulanabilir mi? ico süresinde fon topladıktan sonra, bu fon projeyi hayata geçirebilecek bir meblağ olacak mı? örneğin bir yapay zeka, kuantum bilgisayar projesi ; oldukça yüksek bir fon toplamadan çok basit bir işlevselliğe bile kazanamaz. bu noktada, projemizin neye hizmet ettiği, güncel hayatta hızlı bir geri dönüşü olacak kadar karşılık yaratıp yaratmayacağı sorgulanmalı.

dördüncü ve en önemli ayak, proje ile ilgili sosyal medya kanalları güncel mi? günlük paylaşım yapıyor mu? mesela icoda hard cap yaptıktan sonra  paylaşım sıklığı aynı kalmış mı? amaç, fon toplayıp coin shilleyip ayrılmak mı? ciddi projeler, uzun zamanlara yayılır bunu unutmayalım ve sosyal medyadaki erişimleri twitter ve telegramdan ibaret değildir.
bu noktada youtube kanalı aktif olan, reddit ve instagramda aktif olan projeler değerli.

beşinci madde, benim için çok değerli. mesela bazı coin/token adminleri sürekli canlı yardım, bilgilendirme yapar, takım üyeleri belli aralıklarla youtube ve telegram üstünden canlı olarak soruları cevaplandırır. bu, ekibin projeye gösterdiği ciddiyettir. hele ico sonrası, ekip bunları yaparsa, o proje üstüne oldukça düşünülmüş ve  ar-geye devam ediliyor demektir.

kısacası, bu tarz veriler bize; projenin ciddiyetine dair ciddi kanıtlar sunar. sizinde gözlemleriniz varsa, paylaşırsanız sevinirim. bu noktada  tek amacı fon toplamak, ya da  sofistike ödeme sistemlerinin basit taklidi olan  sistemlerden uzak durmanızı tavsiye ederim.