Bir Servisin Ponzi Olduğunu Nasıl Anlarsın?
Ponzi Nedir? Ponzi Oyunu, yatırımcılara kendi paralarından geri dönenle veya sonraki yatırımcılardan gelen paralarla ödemenin yapıldığı bir dolandırıcılık yöntemidir.
Tarihte bilinen ilk ponzi oyunu, bu sisteme adını veren
Charles Ponzi tarafından 1920 yılında gerçekleştirilmiştir. Ponzi, bu oyun sayesinde kısa sürece 10.000 yatırımcıyı posta pullarını kullanarak bir arbitraj karı elde ettiğine inandırmış; ancak aslında ortada olmayan bu karlar nedeniyle oyun daha fazla sürdürülememiş ve sistem kısa sürede çökmüstür.
Türkiye'de saadet ve titan zinciri adıyla bilinen yöntemler ponzi oyununa örnek olarak verilebilir.
Ponzi Göstergeleri:1. Yüksek Oranda Geri Dönüş : Ponzi oyunları genellikle mümkün olmayacak derecede yüksek oranda geri ödeme yapacaklarını belirtirler. Mesela bana 1 BTC ver 2 gün sonra sana 1,5 BTC vereceğim gibi %50 faiz,kar sunarlar. %10-%20 gibi daha az teklif sunan ponzilerde vardır.
2. Yaptıkları İşe Dair Herhangi Bir Kanıt Gösteremezler : Sizin yatırdığınız paraları nasıl katladıklarını, ne iş yaparak %50 ve daha fazla kar elde edebildiklerini kanıtlayamazlar. Bir bulut madencilik şirketi gerçekte madencilik yaptığını kanıtlayamıyorsa ponzidir. En çok kullanılan yalan ise alım satım yaparak kazanıyoruz yalanıdır.
3. Ticari Faaliyetleri Sadece Bir Spekülasyondan İbarettir .4. Sabit Kazanç Oranı : Piyasadan daha yüksek oranlarda hem de sabit bir oranda getiri sağlanması şüphelidir.
5. Artan Para İhtiyacı : Normal bir şirket büyük bir sermaye ile işe başlarken, ponziler çok küçük bir miktar ile bu işe girişir. Ponzi vaad ettiği getiri oranlarını karşılaması için sermayesini büyütmesi gerekecektir. Buda ancak yeni üyelerle ve daha büyük yatırımlarla olabilir.
6. Operatörün Kimliğini Gizlemesi : Eğer servisi yöneten kişinin kimlik bilgileri biliniyorsa ve bu kişi yargılanabilecek bir yerdeyse aldığı paralarla kaçması kolay olmayacaktır. Eğer operatörün kimliği gizliyse ya da kimliği hakkında şüpheler varsa hiç bulaşmayın ponzidir.
7. Sınırlandırma Yaparlar : Mesela Mesela bana 1 BTC ver 2 gün sonra sana 1,5 BTC vereceğim diyeblirler ama bana 1000 BTC ver sana 2 gün sonra 1500 BTC vereceğim diyemezler. Çünkü bunu karşılayacak sermayeleri yoktur. Bunun için belli yatırma ve çekme limitleri koyarlar.
8. Yatırım Yapmamış Olanların Çok Büyük Kesiminin Ponzi Olduğuna Kanaat Getirmesi:
Sistemde parası olmayanların çoğu onun ponzi olduğunu söylüyorsa o sisteme şüpheli yaklaşılmalıdır. Çünkü sistemde parası olanlar parasını kurtarmak için servisi övecektir.