Topic: Bitcoin, Bir Ponzi Şeması - Balon ve Çevre Felekatine Yol Açacak Bir Sistem Mi? (Read 337 times)

Bitcoin'e Ponzi şeması diye diye bitiremediler. Azıcık mantığı olan düşünür ki, bu kripto para piyasanın ilki ve 10 yılı aşkın süredir piyasadaki varlığını sürdürüyor ve büyümeye devam ediyor. Bu halde Ponzi şeması olması neredeyse imkansız der ama işte bunu anlamamakta direten çok insan var. Ayrıca Bitcoin'in hiçbir zaman "Yatır paranı, al karını." şeklinde bir vaadi de olmadı. Bitcoin'in özelliği volatil olması. Yani istersen yatırım yap orası sana kalmış ama sonrası hiç belli olmaz. Batabilirsin de çıkabilirsin de. Bitcoin kimseye kar garantisinde bulunmaz.

greater fool theory ile ponziyi sık sık karıştıran bireylerin böyle benzerlikler kurması doğal. bitcoin spekülatif, manipülatif bir dijital değerdir. normal para ekonomisine baktığınızda da aynı şeyleri görürsünüz zaten.

bitcoin balon değil, asıl yüz yıllık balonu patlatacak iğne olabilir belki.

Altınla kıyaslarsak altın aslında hiç bir işe yaramayan taş parçasıdır. Üzerindeki değerin tamamı psikolojik ve kültürel.

Adet sayısı kesin olarak belirli, 7/24 transfer edilebilen, saklamak için fiziki bir alana ihtiyaç duymayan bir şey olarak bitcoin bence en az altın kadar işlevsel bir şey. Bu özellikleri tek başına kıymetli olması için yeterli.

Fakat bu özellikler sadece bitcoin'de yok başka kripto paralarda var. Uzun vade için kafamı karıştıran noktası burası.

Ponzi sistemlerde kontrolün elde tutulabilmesi için kurgunun merkezi olması gerekir. Bitcoin için yönetici görevi görebilecek herhangi bir kişi yada kurum yok. İlk giren kişilerin daha fazla kazanmış olması kriteri ponzi iddiasının temelini oluşturuyor genelde. Bu bakış açısı ile Tesla, Apple veya tüm ekonomik enstrümanların ponzi olduğu söylenebilir.

Burada çok sık ortaya konulan diğer bir enstrüman Satoshi'nin elinde çok fazla bitcoin bulunması oluyor. Günümüz şirket yapılarına baktığınızda da aynı yapıyı görebilirsiniz. Ancak ortada çok büyük bir fark var, elinde en çok facebook hissesini bulunduran kişi facebook hakkında söz hakkına sahiptir. Bitcoin için ise böyle bir durum yoktur. Bütün bitcoinlere sahip olsanız dahi bu sizi söz sahibi yapmaz. Bugün satoshi tüm bitcoinlerini aniden satsa bile sonrasında bitcoin ondan tamamen bağımsız olarak çalışmaya devam eder.

100 sene önce dolar karşısında aldığınız altın miktarı ile bugün alacağınız miktar bile birbirinden farklıdır. Bitcoin'in yapısının günümüz ekonomik modellerinden çok fazla farklılığı olmaması noktasında eleştirebilirsiniz, bu sizin eşitlik algınızla ilgilidir. Eğer ilk girenlerin daha karlı çıktığı her sistem ponzi olsaydı altın en büyük ponzi olma yarışında birinciliği hiç kimseye bırakmazdı. Zira yaşamsal olarak insana yada hiç kimseye gerçek bir fayda sağlamıyor, üretmek için oldukça fazla enerji tüketiliyor. Ormanlar yok ediliyor. Hiç kimse bakkala gidip sakız almak için altın kullanmıyor ki altının başlangıçtaki amacı ticaret işlemlerinde kullanılabilmesiydi. O günün şartlarında bunu en iyi karşılayan şey diğer elementlerle kolay tepkimeye girmeyen ve yanma, nemden etkilenme, kolay parçalanma durumlarına karşı dirençli bir madde olan altındı.

Günümüzde ise hayatın büyük bir bölümünün internet üzerinden aktığını ve her çağın kendi teknolojisine ait bir para birimi ortaya çıkarttığı bilgilerini eşleştirirseniz bitcoin'in hayat için ne anlam ifade edebileceğini anlayabilirsiniz.

Üretilen değer her zaman fiziki olmak zorunda değildir. Bir çok sektörün geneli için buna benzer bir yapı görebilirsiniz, size fiziksel bir şey vermeden mutlu ederler. Facebook, twitter gibi şirket hisselerini satın almış kişiler için de aynı şey geçerlidir. Facebook yada twitter size fiziksel bir şey sunmaz. İletişim hızınızı arttırırlar.

bitcoin e sadece bir ponzidir demek yeterli değil, bitcoin dünya tarihinin gelmiş geçmiş en büyük ponzisidir.

ha kuruluşunda bu amaçla kurulmadı kuranların amacı bitcoin in herkesin kullandığı bir para birimi haline gelmesiydi. fakat zaman içerisinde bu işlevinden saptı. ne imiş değer saklama aracıymış bla bla bla. olmayan değeri nasıl saklayacak bunu kimse cevaplayamıyor. bitcoin sakladığı değer neye göre nasıl hesaplanıyor çok merak ediyorum.

Arkadaş ponzi ponzi diye diye bitiremediler hala da çıkıp bunu söyleyebiliyorlar tam komedi. İşin garip yanı, Bitcoin benimsenme oranı bu noktaya gelmişken ve Bitcoin düşmanı olan birçok insan bile fikrini değiştirmeye başlamışken hala böyle insanların olmasına şaşırıyorum.

Cevap olabilecek argümanlar konu başında soru-cevap şeklinde gayet güzel sıralanmış aslında. Bu balon ve ponzi tartışmaları ara sıra alevleniyor sonra sönüyor. Bitcoin için balon diyen tayfanın da elinde BTC tuttuğunu düşünmeye başladım artık. Hem laf sallayıp hem de işlem yapmaya devam ediyorlardır. Ayrıca bu kadar uzun süren balon ya da ponzi mi olmurmuş hiç:)

Milyonlarca insan hem böyle bir teknolojiyle tanıştı hem de bu sektörden ciddi paralar kazandılar. Ponzi dediğin vur/kaç taktiğidir zaten! Onun da kokusu kısa zamanda çıkar. BTC 1 dolarken de bu tartışmalar vardı, 100k dolar olduğunda da devam edecek gibi...

Çevre felaketine yol açaçak iddiaları gerçekten saçma geliyor benim içinde. 1760 yılında sanayi devrimi başladı, binlerce fabrika kuruldu o tarihlerde ve bu fabrikalardan cıkan sular arıtılmadan göl,nehir ve denizleri kirletti bu fabrikalardan cıkan dumanlar,ozon tabakasında incelmeye veya yırtılmalara sebep olmuştur. günümüzde bile aynı durumda binlerce üretim tesisleri var çevreye kirlilik saçan burda, ilk hedef kesinlikle btc olmamalı.

Btc insanlık için digital bir devrim oldu artık. ne ponzisi ne balonu???

Çevre felaketine yol açacak iddialarını kesinlikle aptalca ve çok kaygılı buluyorum. Yani bitcoin e gelene kadar doğayı kirleten neler var.
Balon olduğu konusu biraz doğru olabilir. Fiyat konusunda eleştirilere bir şey demiyorum.
Ama kesinlikle ponzi değil. Teknolojisi ile mükemmel bir alternatif.

Teknoloji sadece hayatımıza küçük dokunuşlar yapmıyor, hayatın olağan döngüsünü de değiştiriyor. Temelde bizden biraz daha az zeki olan diğer hayvanlardan ayıran en temel özelliğimiz bilgiyi biriktirebilmek. Muhtemelen yazıyı icat edememiş olsaydık halen maymunlar gibi kulaktan duyma bilgilerle ilerlemeye çalışan ve güncel durumumuzdan çok daha geride bir topluluk olurduk. Ortada yazılı bir kaynak olmadığı sürece bulunan bilginin ileri nesillere taşınması da zorlaşır.

İnternet bilgiyi biriktirme ve paylaşma noktasında evrim geçirmemizi sağladı. Bu da yeni buluşların çok daha hızlı ve kolay bir şekilde ortaya çıkmasına zemin sağlıyor. Bundan sadece bir kaç yüz yıl öncesine gidersek dünyanın bir noktasında bulunan bir bilginin diğer bir noktasına ulaşması yıllar sürüyordu. Bilgi akışı yavaş olduğu içinde piramitte üst basamağa çıkmak daha fazla zaman alıyordu.

Henüz tarih kitaplarında yer almıyor ama muhtemelen geleceğin insanları çağ değiştiren olaylardan bahsederken en keskin noktalardan birisi olarak internetin icadını ve yaygınlaşmasını ele alacak. Blockchain'de bir sonraki çağ dönümü için bir aday, olup olmayacağını insanların ondan nasıl faydalanacağı ve hayata ne kadar entegre olacağı belirleyecek.

Bitcoin kısmına geri dönersek her çağda para anlayışı bir şekilde çağın gerekliliklerine uygun hale gelmiş. Deniz kabukları, altın (metal paralar), kağıt para ve günümüzde en yaygın olarak kullanılan banka defterlerine kayıt edilmiş karşılığı olmayan para birimleri. Hayali defterlerde hayali transferlere oranla baktığınızda blockchain bu defterleri somutlaştırarak herkes tarafından görünebilir hale gelmesini sağlıyor. Geleceğin insanları transfer işlemleri için bitcoin kullanmayabilir yada benimsemeyebilir ancak bir noktada devrimi başlatan bitcoin olacak. Hatta insanların merkeziyetsizlik, gizlilik, blockchain gibi kavramları duymasını sağlamak için bile çok önemli.

İnsan geliştikçe daha özgürlükçü oldu hep. Bir sonraki gelişim aşamamız "demokrasi" adını verdiğimiz ve sözde yönetim hakkına sahip olduğumuz sistemden daha gelişmiş merkeziyetsiz bir sistem bile olabilir. Hatta ileri boyutta devletlerin ve milletlerin olmadığı herkesin sadece birey olarak var olduğu bir sisteme bile sahip olabiliriz. Bunu hayal etmek bile benim için güzel ve olaylar gerçekleşmediği sürece ihtimali düşük olsa bile bir olasılık her zaman vardır.

Herkesin olaya yaklaşımı ve bakış açısı farklı olabilir. Öncelikle çok güzel yazmışsın. Ama anladığım kadarıyla beklentilerimiz çok farklı. Ben arkasında yatan teknolojinin yarattığı devrimi seviyorum ve çok yakın bir gelecekte blokzincirine bağlı bir dünya tasarımım var. Nesnelerin internetinin güncel kullanımı sayesinde iş yapma biçimlerinin ve birikim anlayışının kökten değişeceğine inanıyorum ve bu anlamda "bitcoini" deyim yerindeyse internetin doğumunu müjdeleyen arpanet gibi görüyorum.

Alice dediğin gibi çöp olabilir ama doğmakta olan yeni bir teknolojinin deyim yerindeyse ilk adımı. DEX denemeleri ile başlayan sonra DEFİ çılgınlığı ve şu anda NFT ile devam eden trend bana daha deneysel ve teknolojik geliyor.

Sanırım merkeziyetsizlik konusunda da daha farklı düşünüyorum. Ama fikirlerine saygı duyuyorum. tartışmak güzeldir ve öğreticidir neticede

İlk araba ve günümüz teknolojisi arabalar arasındaki ilişkiyi BTC ve diğerleri arasındaki ilişkiye uyarlayarak yapmaya çalıştığınız analojinin dayanak noktası hatalı. Eski arabalar yeni arabalara göre daha yavaş ve güvenlik açısındayken daha kötüyken BTC ve yeni birimler arasındaki ilişki böyle değil.

BTC diğerlerinden yavaş ve işlem kapasitesi daha düşük olsa dahi merkeziyetsizlik açısından diğerlerinden kıyaslanamayacak kadar üstün. Ben yavaş olsa dahi güvenilir olan araca hayatımı teslim etmeyi hızlı ve güvensiz birimlere teslim etmekten daha mantıklı buluyorum. Bitcoin'in anlık transfer hızı şu anda benim ihtiyaçlarımı karşılayabilecek düzeyde. Daha hızlı gitmek için güvenlikten ödün veremem. Bu yüzden BTC benim için yeri tartışılamaz konumda. Sizin cevabınız daha farklı olabilir saygı duyarım. Benim için kripto paraların anlamı merkeziyetsizlik ve özgürlük, bir birimde bunlar yoksa hiç bir anlamı yok.

Bitcoin'e kıyasla çok daha fazla para kazandığım bir çok birim var. Yaklaşık 1 ay önce UMB diye bir shitcoin'e 400 dolar yatırıp 2 saat sonra 20.000$ aldım ancak benim için hala çöp ve değersiz. Hemen satmayı tercih ettim ve savunmuyorum. Buna benzer bitcoin ve ethereum sayımı arttırmak için bir sürü işlem gerçekleştirdim ancak hedefim hiç değişmedi. Daha ucuza bitcoin sahibi olmuş oluyorum   Bir kaç gün önce DEGO diye bir shitcoin'i sattım, yarın binance listelemesi sonrası ALICE satacağım bir sonraki gün ise OXYGEN satacağım. Hiç biri umurumda değil.

Bitcoin bir gün başarısız olabilir, evet bu bir olasılık. Günün birinde başarısız olsa bile antika olarak dahi çok değerli olacak. Bir de başarılı olma ihtimalini düşünün, bir gün torunlarıma bitcoin devrimi yaşanırken oradaydım diyeceğim  

BTC yi 2015 ten beri biliyorum. Arkasındaki teknolojiyi de seviyorum. Ama lütfen size para kazandıran herşeyin hayranı olmayın.

"Transfer hızı ve diğer konular geliştirilebilir ve çözüm üretilebilir konular." Evet işte yapılabilir. Yani şu anda daha iyisi ve mükemmeli yapılabilir. Otomobile biniyoruz, ama kimse Henry Ford'un ürettiği ilk arabaya binmiyor dimi? BTC çevreci değil, transfer hızı yavaş, pek çok açıdan sonraki coinlerden vasat.

Elimizde illa neden BTC tutalım? (daha çok değerlenecek dışında bir cevabı yok?)

Boğadan boğaya son anda piyasaya giren tecrübesiz arkadaşların görüşlerini pek de ciddiye almamak gerekiyor. Bitcoin bu piyasanin omurgası ve öyle olmaya da devam edecek.

Size BTC hakkında hiç bir şey bilmediğinizi söyleyebilirim. Piyasada şu anda binlerce farklı birim var ve evet isterseniz fork işlemi gerçekleştirerek aynı şeyi kendiniz de yaratabilirsiniz açık kaynak kodu olduğu için. Ancak merkeziyetsizliği ve ağdaki güvenliği sağlamak için bu kadar madenciyi bulmanız pek mümkün olmayacaktır. İnsanların kabullenmesini sağlamanın çok kolay olduğunu düşünüyorsanız deneyerek yanılmanız gerekiyor.

Bitcoini şu an diğerlerinden ayıran en büyük faktör en güçlü merkeziyetsizliğe sahip olması. Bir ethereum sever olarak net bir şekilde söyleyebilirim ki merkeziyetsizlik konusunda halen bitcoin'in yanına yaklaşamadı. Diğerlerini kıyaslamaya bile gerek görmüyorum.


Eğer merkeziyetsizlikten ödün vermeyi kabul ederseniz daha hızlı işlem gerçekleştirebileceğiniz birimler var. Hatta dilerseniz ben sizin için bir defter açıp saliseler içerisinde işlem onaylayabilirim. Tek sorun tek onaylayıcı olarak bana güvenmek zorundasınız  

Transfer hızı ve diğer konular geliştirilebilir ve çözüm üretilebilir konular. Ortada bir örnek varken onun kopyalarını oluşturmak çok kolay. Bitcoin'den önce ortaya çıkan örnekleri ve sorunları incelerseniz ne kadar zor bir iş başarıldığını görebilirsiniz.

Blockchain teknolojisini bitcoin ile kısıtlamamak noktasında fikrinize katılabilirim ancak bir bitcoin daha olmayacak.

Blockchain bir gerçekliktir ama bu illa da Bitcoin olmak zorunda değildir. Birinin kral çıplak demesi lazım. Bir şey kopyalanabilirse ve aynısı tekrar tekrar üretilebilirse o şeyin kendine has ve üstün bir değeri olamaz.

Tamam bitcoinden iyi para kazandınız zengin de oldunuz ama bu bitcoinin kendi başına bir değeri olduğu anlamına gelmez. Bitcoinin ilk olmak dışında bir espirisi yok.

Aynı kodları alıp ben de çalıştırabilirsem a,b ,c herhangi bir coin diyip aynısını yapabilirsem bu demektir ki bu şeyin kendine has bir değeri yok.

Satoshi Nakamato bile bu gerçeği kabul ederken, BTC den para kazananların bunu inkar etmesi komik. Blok zinciri tabanlı ilk paradır BTC ve şu anda teknoloji anlamında ondan çok daha iyileri var.

Bir on yıl sonra çok daha iyileri olacak.

Ponzi sistemlerde kaymağı yiyen tabaka sistem büyümesi için sürekli reklam içerisinde olur BTCnin hiç bir zaman böyle bi derdi olmadı.

Soru: Bitcoin, Bir Ponzi Şeması - Balon ve Çevre Felekatine Yol Açacak Bir Sistem Mi?
Cevap: Hayır.

Bitcoin ve balon tartışması çok uzun zamandır var. Balon sadece bitcoin fiyatıyla ilgili olabilir ki yeni teknolojilerin ilk ortaya çıkışlarında fiyatsal balonların oluşması doğaldır. İnternetin ilk ortaya çıktığı zamanları ve insanların internetle ilgili her şeyi almak için yarıştığı dönemleri ve Dot-com balonunu çoğu kişi hatırlıyordur. Dot-com balonunun oluşmuş olması internetin kötü veya gereksiz bir şey olduğu anlamına gelmez. Bugün internet ve kullanım alanları Dot-com balonunun oluştuğu dönemden çok daha büyük bir ekonomiye sahip.

Bitcoin fiyatında oluşan dönemsel küçük balonlar da bitcoin ve kripto paraların gelecekteki kullanımı etkilemez. Bitcoin neredeyse 10 yıldır çalışan bir sistem ve vaat ettiği eşler arası doğrudan (P2P) para transferini sorunsuz olarak gerçekleştiriyor. Bu nedenle fiyatında küçük köpüklerin oluşabileceğini ancak tam anlamıyla bir balon olmadığını söyleyebilirim.

Altcoin olarak tabir ettiğimiz ve piyasaya yeni çıkan birimlerde ise balonlaşmaların olduğunu söyleyebilirim. Ortaya hiç bir ürün koymadan sadece hayal satarak milyon dolarlar toplayan projeler var ve bir çoğu vaat ettikleri yenilikleri gerçekleştirebilecek yetenekte bir ekibe sahip değiller. Hatta içlerinde bir çoğunu ponzi olarak tabir etmekte mümkün. Piyasayı iyi bilmeyen yatırımcıların yanlış projelere yönelerek piyasaya güvensizlik duymaları noktasında endişeliyim.

Başlangıçta gerçek bir yenilikle bir ponziyi birbirinden ayırt etmek çoğu zaman çok zordur. Bitcoin bir ponzi olmak için artık fazla büyük. Ve ponzi'lerin gerçek kullanım alanları olmaz, sadece hayal satarlar. Sisteme yeni kullanıcılar gelmediği anda çökerler bitcoin'de ise defalarca sisteme giren paranın çok azaldığı hatta çıkışların girişlerin çok üzerinde olduğu dönemler oldu.

Denk geldiniz mi bilmiyorum ama geçtiğimiz günlerde Clubhouse'da Bitcoin hakkında büyük bir tartışma yaşanmıştı. 2017 yılında kripto para eğitimi satan biri (hedef göstermemek için ismini vermek istemiyorum) Bitcoin ve kripto paralar hakkında fikrinin değiştiğini, Bitcoin'i artık bir ponzi şeması, balon ve çevre felaketine yol açacak bir sistem olarak gördüğünü belirtti. Ben de tek tek bu ithamlara Bitcoin açısından tarafsız bir şekilde yaklaşarak cevaplamaya çalıştım, bir video çektim.

Videonun linki: https://youtu.be/J9yEe2yolws

Özet:

- Ponzi

SEC tarafından Ponzi’nin tanımı:
Ponzi şeması kurucuları parayı yatırın yüksek getiri kazanını vaat eder.
Ponzi sahipleri paranın bir kısmını düzenli olarak giriş yapanlara aktarırken, bir kısmını da kendine saklar.
Sisteme sürekli yeni birilerinin girmesi gerekir ki nakit akışı sağlanabilsin. Yeni insanlar sisteme giremiyorsa ve sistemde çok fazla insan varsa, ponzi sahipleri parayı alıp gider. Bkz: Çiftlik Bank

- Satoshi hiçbir zaman yüksek getiri vaat etmedi. Hatta ilk yıllarında Bitcoin’in resmi olarak bir fiyatı bile yoktu.
- Ponzilerin sistemi gizlidir, kimse nasıl çalıştığını bilmez. Bitcoin ise açık kaynaklıdır ve herkes kodu görebilir. Ve bu gizlilik sayesinde ponzi şemalarında insanlar istedikleri gibi parasını transfer edemezler. Oysa Bitcoin’de özel anahtarlar sayesinde herkesin bir cüzdanı olabilir ve diledikleri gibi Bitcoinlerini kullanabilirler.
- Satoshi kendisine herhangi bir avantaj sağlamamıştır, herkese açık olan Bitcoin zincirinde madencilik yaparak ki elektrik ve işlemci gücü kullanarak Bitcoin kazmıştır.Ki whitepaperı da aylar öncesinden yayınlayarak başka insanların da Bitcoin madenciliği yapmasını sağlamaya çalışmıştır.
- İlk iki yıl Satoshi forumlardan yada email listelerinden iletişimle Bitcoin’i geliştirmiş ve bir süre sonra ortadan kaybolmuştur. Ve diğer Bitcoin Ana Ekibi devam etmiş, hatta onlar arasında da farklı fikir ayrılıkları olmuş ve Bitcoin Cash gibi forkların oluşmasına sebep olunmuştur. Yani Bitcoin aslında bugünlere lideri olmadan gelmiş ve bu kadar fazla ana akıma inmiştir.

- Balon

Tanım: Bir varlık, fiyat artışının temel değeriyle ilgisi olmadığında bir balonun içindedir.

Bitcoin’in fundamental yada intrinsic = temel değerini biliyor muyuz? Ne kadar olduğunu, ne kadara çıkabileceğini? Bitcoin bu yıl 100 bin dolar olursa şaşırır mıyız? Yine bu yıl 10 bin dolara düşse şaşırır mıyız? Ben iki rakam için de şaşırmam ama 2. rakam için boğa piyasasında daha fazla bir sürenin geçmesi gerektiğini düşünüyorum.

Bitcoin’in kendine has dinamikleri, geleneksel yöntemlerle değer biçmemizi imkansız kılıyor. Finansal ekosistemde nasıl konumlayabileceğimizi bile tam olarak bilmiyoruz.

Aslında, bitcoin'in bir "balon" içinde olduğunu söyleyen biri, onun temel değeri hakkında bir yargıya varıyor demektir. Ama asla (gördüğüm kadarıyla değil) hesaplamalarını paylaşmıyorlar ve hatta düşündükleri rakamı açıklamıyorlar.

- Çevre

- Bitcoin blokzincirinin merkeziyetsiz bir şekilde çalışması için çok fazla madencilik cihazına ve dolayısıyla yıllık ortalama 77TWh ile çalışması gerekiyor. Altın madenciliği bunun 2 katı enerji harcıyor ve çevre felaketine girmiyorum bile. Bankacılık sisteminin harcadığı miktar ise Bitcoin'in harcadığı enerjiden 2 kattan fazla.

- Ancak bu sayıların alternatiflerine göre iyi olması bir yana, oldukça yüksek olduğunu söyleyebiliriz. Bloğu bulan madenci dışında diğer madencilerin kazma işlemi için çok yüksek bir enerji harcadığını unutturmuyor.