Geçiniz, bu iş de aynı milli uçağa, tanka, helikoptere döner, tıp ve biyokimyada hiçbir ar-ge altyapısı olmayan bir ülkede aşı falan geliştirilemez. Bu konuda tüm teknoloji ve birikime sahip firmaların bile güvenilir, makul süre etkili aşı çıkartmalarının önünde daha tahminen 1 yıl var (kendi beyanları), üstelik en az 6 aydır harıl harıl çalışıyorlar. Aşı çalışmalarında en önemli etmenlerden birisi süper bilgisayar ve AI kullanmak, ilaç devleri bu iş için çok kısa süre önce en hızlı süper bilgisayar ünvanını Japonlara kaptıran ABD'deki Summit süper bilgisayarını kullanıyorlar.
Bu Nanografi isimli laboratuar karıştırıcısı ve nano malzeme üreten firma ODTÜ Teknokentte, haydi diyelim ki varsa ODTÜ süper bilgisayarını kullanıyor, ama Türkiye'deki en hızlı süper bilgisayar YTÜ'de ve o da dahil olmak üzere dünyadaki süper bilgisayarların ilk beşyüzlük listesinde yokuz, böyle basına şov yapmakla falan kendi tabanlarını "her zamanki gibi" kandırabilirler ama realite farklı. (
https://www.top500.org/lists/top500/list/2019/11/?page=1 )
Yani bu iş basına laf ebeliği yapmak kadar kolay değil, mesela (aşıdan çok daha zor bir iş olmakla birlikte) Roche geliştirme aşamasında oldukları Covid-19 ilacının ilk testlerde başarısız olduğunu açıkladı.
Ayrıca neredeyse Bangladeşin bile kendisinin ürettiği ve doğruluk oranı artık %90 üzerine çıkan test kitlerinin yerlisinin doğruluk oranını yazayım: %30 ( Tabii işin içinde her zamanki gibi iktidar klasiği olan tek firmayla pis işler çevirmek var, daha başarılı kit üretebilecek firmalar vardır mutlaka)