Topic: Ekonomiyi Yönetmek (Read 279 times)

Ya ne olacaktı ki hocam? ekonomi üzerine master, Prof ünvanları da taşısa eğer sisteme uymuyorsa hemen gönderilirdi. bir çok hocayı dinliyorum hepsi şu an dünya ile paralel olarak faiz arttırmamız gerektiğini söylüyor biz ise inat eder gibi sabit tutuyoruz. şöyle dediğim dedik sağlam bir ekonomi bakanı gelse de ortalığı biraz toparlasa keşke.

Siz post atalı 11 gün olmuş ve şu an dolar 17,83'ten işlem görüyor. Yani dolar sürekli yükselmeye devam ediyor. Dediğiniz gibi ekonomiyi yönetecek insanlar makamı açısından bilgi ve beceri olarak o makam için yeterli olmalı. Lakin ekonomiyi yönetecek en üstteki bakanın bile doktara tezi ekonomi alanında değil.

Cumhuriyet kurulduktan sonra ülkenin kendi kendine yetebilmesi açısından sıfırdan bir sürü fabrika kurulmuş ve dışa bağımlılığı azaltmak için çalışmalar yapılmıştır bu fabrikaların çoğu günümüzde özelleştirme adı altında satılmıştır hem de yok parasına. Kritik öneme sahip fabrikaların satılmasına karşıyım, fabrikalar zarar edebilir zarar ediyor diye satmak yerine işlevsel hale getirilmeli kâr yapacak şekilde güncellenmelidir. Ülkemizde mercimek üretilmesine rağmen Kanada'dan mercimek ithal edilmesine karşıyım dünyanın bir ucundan mercimek ithal edileceğine tarımı desteklenmeli ve çiftçi kazanmalı ama öyle bir hal aldıki çiftçiler bırakın kazanmayı maliyetleri karşılayamaz duruma düştüler ve sürekli zarar etmektense üretmemeyi tercih ettiler tarlalar satılarak toplu konutlar yapılıyor verim tarım arazileri betonlaşma yolunda hızla ilerliyor. Kendi kendine yetebilen bir ülke konumundan en ufak bir ayçiçek yağı, şekere, ve una 2-4 kat daha fazla para vererek ulaşabiliyoruz. Bu rağmen ekonomiyi iyi yönettiklerini iddia ediyorlar.

Ekonomiyi yönetmek zor. Özellikle bilgisiz insanların elindeyse daha da zor.

Doların şuanki fiyatı 17.50 gibi bir sayı olsa da şuan yurtdışında 23-24 bandındaymış gibi alışveriş yapıyor bazı firmalar bildiğim kadarıyla bundan geçende de bahsetmiştim. Eninde sonunda buraları göreceğiz. Yakın bir zamanda 20’ye doğru çıkmamız hiç şaşırtıcı olmaz. Ekonomi yönetilseydi şuan yönetmeyi konuşur olmazdık.

Konu açıldığında $ 15.95 TL imiş, bugün 17.4 TL.Bizim en büyük sorunumuz ekonomiyi yönetecek insanları gerçekten makamına yetecek insanlar arasından seçemiyoruz.Nedenine gelince hepimiz biliyoruz ki kuklalar ile donatılmış bir yönetim sisteminde ekonomi en büyük zararı görecek 2 kurumdan birisi, diğeri de eğitim…

Bu iki kurum bağımsız ve başarılı bakanlara mecbur olması gerekirken, ikisi de önemsemedikten sonda bunlar artık çok normal.

türk lirası için değersiz denilmiş ama daha bugün ekşi sözlük'te konu ile ilgili açılmış bir başlık var: 14 temmuz 2022 türk lirasının aşırı değerli oluşu daha önce de forumda dolar fiyatının gerçek hayatta böyle olmadığını yazmıştım. rusya'da durum pek farklı değil. şu an 1 dolar 58-60 ruble arasında değişiyor ama yalan. savaşın ilk başlarında millet karaborsa üzerinden dolar bozdurmak zorundaydı. faiz artışı geldi ki millet aldıkları kredileri bankalar isteyecek diye deli gibi korkmuştu. özet: ekonomiyi yönetilmiyor.

Bilime dayalı ekonomi politikaları uygulama gerekliliğini ayrı bir yere koyuyorum. O zaten bir zorunluluk!
Ama pek çok şeyin başı adalete çıkıyor aslında. Adaletin düzgün işlemediği yerlere yatırım gelmez, gelse de istenen düzeyde olmaz! Yatırımın gelmediği yerde üretim ve turizm de canlanamaz. Üretimin olmadığı yerde tüketime dayalı bir hayat oluşur. Tüketimin sonucunda da ithalat fazla artar, ihracat düşer; birbirini amorti bile edemez hale gelir. İthalat arttığında döviz bulmak zorlaşır, kurlar yükselir. Piyasayı rahatlatmak için para basmaya kalkıldığında da enflasyon patlar gider.. Düz mantıkla bile baktığımızda böyle böyle bir zincirleme reaksiyon oluşturuyor. Daha bunun içine eğitim ve sağlık da koyulabilir... Ama her şeyin başı adalete uzanıyor. Gerisi çorap söküğü gibi gelir!

Hocam dediklerinize harfiyen katılıyorum. Verdiğiniz örnekler aslında bir ekonomi nasıl yönetilir çok iyi gösteriyor. Aslında verdiğiniz örneklere de bakınca bir tarafın ekonomi biliminin doğruları doğrultusunda kararlar alarak savaş ortamında bile parasının değerini nasıl koruduğu ortada iken bizim tarafın ise ekonomi bilimine ters bir şekilde "faiz olmaz" gibi saçma argümanlar ile paramızın değerini nasıl düşürdüğü çok daha iyi anlaşılıyor. Bir taraf ekonomiyi yönetiyor diğer taraf ise maalesef vesveseleri.

Rusya şubat ayında değer kaybının ve enflasyonun önüne geçmek için faizi tek kalemde 9,5'tan 20'ye çıkardı. Buna rağmen enflasyon %18 - %16 bandında geziyor. Sadece politika faizini arttırmakla yetinmedi ihracat yapanlara elde ettikleri dövizin 4/5'ini bozma zorunluluğu gibi yan destekleyici önlemler de aldı. %16 enflasyon ortamında paraya %18 faiz verdiğinizde insanlar faiz almayı tercih ederler.

Bizde ise açıklanan ~%78 gerçekte ~%150 enflasyona %14 faiz ile insanları mal almak yerine parasını faiz için borç etmeye davet ediyorlar. KKM gibi uydurma sahte çözümlerin işe yaramadığı ortada. Ekonomi, matematik bunlar tamamen sizin soktuğunuz girdilerin sonuçları değiştirdiği sistemlerdir. Siz iki ile üçü toplayıp dört bulduğunuzu iddia eder ve insanları buna ikna etmeye çalışırsanız kendi saçmalığınızda boğulursunuz. %150 enflasyon ortamında hiç kimse %14 faiz getirisi için Türk Lirası tutmak istemez.

Savaş başlamadan önce 1 dolar 75 ruble olan Rus parasının değeri bu kadar ambargo bu kadar aforoz edilmeye rağmen 1 dolar 58 ruble oldu. Şuan bize hiç bir yaptırım uygulanmadığı halde ve savaşa girmemize rağmen etkileri ve ülkenin ekonomisinin kötü yönetimi ile enflasyon %175'lerde dolar ise 17,43 TL seviyesinde.

Bildiğim yerden örnek vereyim, kumesteki yumurtlayan genç tavuklari kesip kart olanları bırakırsan, ki ustelik yedek olarak da yeterince civciv yetistirmediysen, kısa zaman sonra yumurtaya ayri, civcivin yumurtaya geleceği sürede yiyeceği yeme ayrı para verirsin, ha bir de civcivlerin çoğu horoz çıkarsa, ebeninkini gördüğünün tam resmidir...

Ekonomi yönetiminiz ne kadar sağlam ve güvenilir olursa olası kriz dönemlerini o kadar iyi bir şekilde geçirebilirsiniz ve atlatabilirsiniz. Bu kanıtlanmış bir durumdur kısacası. Hali vakti yerinde ülkeler kendilerine çok iyi bir sistem oturttuğu için herhangi bir global kriz durumu olması halinde en az etkilenen ülkelerden oluyorlar. Türkiye bu ülkelerin ne yazık ki arasında değil ve şu anki yönetim anlayışıyla da olması çok zor. Eğer sistemimizi iyi kurmuş olsaydık şimdi her şeyde akıl almaz zamlarla uğraşmak zorunda kalmayacaktık. Umarım geleceğimiz parlaktır yoksa bu ülke yaşanmaz bir hale gelebilir bir noktadan sonra.

Borsamızda bile yabancı yatırımcı sayısı çok azaldı, döviz arttığı sürece Türk Lirası ile borsada olmak her geçen gün kayıp anlamına geliyor doğal olarak yabancı yatırımcı için cazip gelmiyor. Banka faizleride düşük bankayada yatırım yapmıyor dolayısıyla kazanamadığı ülkede parasını tutmaya gerek duymuyor. Bizim ekonomik modelimiz zengini çok daha zengin yapıyor fakiri ise çok daha fakir yaptı orta sınıf diye bir şey kalmadı.

2021 yılının ilk çeyreğinde 16.4 milyar TL kâr elde eden bankalar 2022 aynı dönemde 63.2 milyar TL net kâr elde etmiş durumdalar ve artış %285
https://www.dunya.com/kose-yazisi/bankaciligin-ilk-ceyrek-karnesi-oldukca-iyi/656794

Onlar bizim ülkemizi fethedilmiş, ülkemizin mallarını da ganimet olarak görüyor. Yaptıkları şey ekonomi yönetimi değil; finansal cihat.

Günü kurtarma meselesi de artık değişti, para da bassan enflasyonun üstünü de örtsen günü kurtaramıyorsun. Ellerindeki son kozları harcıyorlar ve buna rağmen günü bile kurtaramıyorlar, zaten bu yüzden gidişatın ne kadar kötü olduğunu konuşmaktan başka bir şey yapamaz olduk.
Yıllardır üretimin öneminden bahsediyorduk artık bir şey üretecek gücümüz kalmadı. Basılan paralar da birkaç ay içerisinde çok ciddi zararlar verecek ve dövizin iyice yükseldiğine şahit olacağız

Üretim kendiliğinden artmaz yada azalmaz. Bireylerin bireysel çabasıyla da bunu değiştiremezsiniz sonucu sadece devlet politikaları değiştirebilir. Sadece tarımsal üretimden de bahsetmiyorum. Ülkede normal bir vatandaş bir fikre sahip olduğunda bunu girişime dönüştürebilecek cesareti olmalı. Bu cesareti de gelişmek istiyorsa devlet sağlamak zorundadır.

Silikon vadisi kendiliğinden silikon vadisi olmadı yada ABD hiç bir şey yapmadan "Amerikan Rüyası" ortaya çıkmadı. Girişim yapılmasını kolaylaştırdığınız sürece ülkenizde bir şeyler üretilir. Ülkenin bütün kasası inşaat yatırımlarına dolaylı olarak da siyasilerin cebine peşkeş çekildiği sürece girişimciler için bu desteğin sağlanması imkansız.

Maalesef gerçekler acıdır, hala iyi günlerimizi yaşıyoruz. Türk şirketleri dolar bazında sudan ucuz olmasına rağmen yabancılar yatırım fırsatı olarak görmüyor çünkü ülkede doları emen bir hortum var. Hortumun ucu artık insanların midesine dayanmış durumda.

Üretim yok ki üretim. Ülkemizde üretebileceğimiz tonla çeşit ürün vs. varken her şeyi ithal eden bir ülke haline geldik neredeyse. Üretimin yerlerde olduğu ve sürekli dışardan kaynak sağladığı bir ülkenin ekonomisinin düzgün bir seviyede olmasına da imkan yok haliyle. Temel ihtiyaçlarımızı almak için bile markete gidince dünyanın parasını ödeyen bir milletiz artık. Bu seviyelere kadar düştük yani. Et mesela, en basit temel ihtiyaçlardan birisidir ama ülkemizde fiyatının maşallahı var. Hala da çıkıp çeşitli ülkelerden ithal et getirteceklerini falan duyuruyorlar. Yerlisine önem ver de millet de çok daha ucuza et alabilsin.

Ruslara sattığımız ürünleri satamaz hale geldiğimizde bile ülkede ekonomik zorluk yaşanıyorken, tam olarak bağımsız bir kazançtan bahsetmek çok zor zaten, büyük markalarımız bile ihracatta sıkıntılar yaşıyorlar, Türkiye’de hayat dolar üzerinden oldu yalnız kazanç hala Türk lirası cinsinden olunca günden güne aldığımız maaşlar eriyor bitiyor, sene başında asgari ücretlinin maaşı 2023’e göre ne kadar azalacak beraber göreceğiz,

Maalesef kaynak eksikliği Türkiye'nin Türkiye olmasına yani Rusya olamamasına neden oluyor. Rus Rublesi değeri her ne kadar manipüle edilmiş ve bence kesinlikle düşecek olsa da krizi ülke olarak yönetebilecek 1. gıda 2. sanayi 3. petrol/yakıt 4. gaz a sahip. Bizde ise gıda ve sanayi kör topal ilerliyor diğer ikisi yok. Dolarizasyonun önüne geçmek adına faizlerin ne olursa olsun artması gerekiyor ama artmayacak.

Ülkemizde mevcut olan ekonomik kriz, ne öyle sürekli para basma, dolar satma gibi faaliyetlerle ne de faiz artırımlarıyla falan giderilebilecek bir krizdir. Bunların hepsi geçici çözümlerdir ki aslında hiçbiri birer çözüm de değildir. Tam aksine ekonominin uzun vadede daha da kötü hale gelmesine yol açarlar. Bu gibi faaliyetleri derhal bir kenara bırakmalıyız yoksa ülke battıkça batmaya devam edecek. Bu durumun çözümü gayet basit. Getirin işinin uzmanı insanları belli mevkilere ve işi onlara bırakın. Eğer araya girmeyip işi uzmanına bırakırsanız, kısa sürede bir rahatlama başlar ona şüphem yok.

Ülke darda iken Ekonomiyi yönetmek her baba yiğidin yapacağı bir olay değil. Türkiye standartlarında yönetim çok zor zaten. Her işe karışan birileri bulabilirsiniz. Böyle dağılmış bir ekonomiyi toparlayacak adam ise yeryüzünde sayılıdır herhalde. O kişilerden birisini ekonomiyi düzeltmesi için ikna edip işine karışmazsanız ve adama belirli bir süre verirseniz ancak karşılığını alırsınız. Ekonomiyi yönetmek, işleyişi tıkır tıkır olan bir sistemde kolaydır, kişiler değişse de ekonomik sistem değişmez. Ancak Türkiye’de durum tam olarak böyle olmadığı için insanların değişmesi, ekonomik modellemeleri de değiştiriyor.

Ülkede üretimin az olması, kendi halkına yetecek fabrikaların olmayışı, katma değerin azlığı vb.. şeyler bizi çok kırılgan hale getiriyor. Maalesef ülkemizin yer altı zenginliği çok kısıtlı. Bu yüzden bizim üretimde öncü ülke olmamız gerekirken adeta dünyanın hizmetkarı konumundayız. Hizmetler sektörünün çok yoğun olduğu ülkemizde üretim zayıf olunca dışarıya el açar konuma geliyoruz. En ufak küresel sallantıda yara alıyoruz. Ülkenin her alanda acilen köklü reformlar gerçekleştirmesi gerekiyor.

Ülkeyi yönetmek kolay değil veya olmamalı. Ancak maalesef ülkeyi yönetmeyi çok basit şey gibi zannedenler, üzülürüm gibi teknik bilgiden yoksun açıklamalar ile komik şeyler söylüyorlar. Bu ülkenin zor zamanlarında omuzlarına yükleri binen kişiler normalden fazla çalışırken, hiç çalışmayan ekonomiden anlamayan kişilerin yönetimde olması mantıksız.

Bu rakamlar bile tek başına aslında Türk lirasının değersiz olduğunu göstermeye yetiyor. Türk lirası neden düşüyor diyen yurdum vatandaşı sanıyor ki 2006’da olan Türk lirası adetiyle şimdiki tam olarak aynı sayıda. Sadece bir ayda piyasaya sürülen para ortada zaten. İnsanlar fırsatçı değil, Türk lirasının değeri düşük. Neyse Japon Yen’i ile kıyaslayan arkadaşlar var ülkede daha neyi anlatıyoruz.

Merkez bankası tarafından sadece geçen ay basılan para miktarına bakarsanız başka hiç bir şeye bakmanıza gerek kalmaz. Sadece 1 ayda %16,5 artış, akıl almaz. Bunu yaparken de insanları suçlayarak hedef şaşırtıyorlar. Ev sahipleri aç gözlü, eczaneler stokçu, doktorlar doyumsuz, marketler fırsatçı, dış güçler bize saldırıyor gibi yalanlarla asıl canavarı gizlemeye çalışıyorlar.

Ukrayna ile Rusya'nın savaşa girmesine rağmen ülkemiz bu savaşta taraf olmamasına rağmen ekonomik olarak daha fazla olumsuz etkilenmiştir. Rusya'nın parası savaş başlamadan önce 1 Dolar ortalama 75 Ruble ederken savaşın başlaması ile birlikte bir çok ülke tarafından uygulanan ambargo ve yaptırımlara rağmen Ruble Dolar karşısında yaklaşık % 50 değer kaybetmiş olsada bu gün baktığımızda savaşın bitmemesine rağmen 1 Dolar 60 Ruble yani özetle bu kadar yaptırım ve kısıtlamaya rağmen Rublenin değeri savaş öncesine göre daha değerlenmiş durumda.

Ülkemizde savaş dahi olmadığı halde son bir yılda 1 dolar  8.40 TL den bu gün 15.95 TL seviyesine gelmiş durumda. Bilimden uzak yönetilen ekonomimiz batmaya devam ediyor. Özellikle Rusya'ya uygulanan bir dizi yaptırımlara rağmen enerji satışlarını ruble ile yapmayı zorunlu kılmaları paralarının değerini artırmıştır. Aynı şekilde Kuveyt'in para biriminin doların 3 katından fazla olmasının birincil sebebi de petrol satışlarının dinar para birimiyle yapılma zorunluluğu olmasıdır.

Ülkemizde ciddi bir ekonomik kriz var ama bunu hiç bir yerde duyamazsınız sürekli para basmak ile günü kurtarmanın ötesine gidilmez, hükümet hayat pahalılığı ile mücadele edeceğiz halkı enflasyona ezdirmeyeceğiz gibi söylemlerde bulunuyor ama nedense normalin  üzerinde olan akaryakıt fiyatları için indirim yapılmıyor. Bir çok ürünün fiyatlanmasında akaryakıt fiyatları etkili oluyor. Bilimden uzak yapılan tüm ekonomik yenilikler bir işe yaramayacaktır.


https://finance.yahoo.com/quote/RUB=X/
https://www.bloomberght.com/doviz/dolar