Kitle fonlaması, çok sayıda bireyin küçük miktarda bağışlarına dayanan yeni nesil bir yatırım ve fonlama sistemidir. Bu sistemde, bireyler internet üzerinden bağış yapar, küçük bir hisse satın alır ya da üretilecek ilk ürünler karşılığı ödeme yapar. Aranızda kickstarter dan kredi kartı ile girişimlerden ilk üretim ürünlere para yatıranlar vardır.
Kitle fonlamanında çeşitleri var aslında,
Finansal getirisi olan modeller:
Hisse Bazlı Kitlesel Fonlama (Equity Based Crowdfunding),
Borçlanma Bazlı Kitle Fonlama (Debt Based Crowdfunding)
Finansal getirisi olmayan modeller:
Bağış Karşılığı Kitlesel Fonlama (Donation Based Crowdfunding),
Ödül Bazlı Kitlesel Fonlama (Reward Based Crowdfunding)
Benim ilgimi çeken kısım ise Paya Dayalı Kitle Fonlama.
Paya Dayalı (hisse bazlı) kitle fonlama için Sermaye Piyasası Kurulu 3 Ekim 2019 tarihinde PAYA DAYALI KİTLE FONLAMASI TEBLİĞİ
https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2021/10/20211027-3.html yayınlayarak yasal zemini oluşturdu.
Yayınlanan tebliğ ile Platformlar aracılık faaliyeti yürütürken, Takasbank toplanan fonların saklama hizmetini sağlamaktadır ve Merkezi Kayıt Kuruluşu hisse senetlerinin kaydileştirilmesini ve yatırımcılar adına tutulmasını gerçekleştirmektedir.
Yani nasıl bist den aldığınız hisse senetlerini mkk nın e-yatırımcı
https://eyatirimci.mkk.com.tr sisteminde görebiliyorsanız, KFS yatırımlarınız da burada görebiliyorsunuz.
2 yıl gecikme ile ilgi göstermeye başladığım, ülkemizde yeni yeni alt yapısı oluşan Kitle Fonlama Sistemi ve bu sistemin platform şirketlerini 2023 başından itibaren incelemeye aldım. Ülkemizde hal hazırda paya dayalı kitle fonlaması faaliyet belgesine sahip 11 şirket bulunuyor. Firmaların tam listesi aşağıda.
Paya Dayalı Kitle Fonlaması Faaliyetinde Bulunan PlatformlarVakıf Yatırım Menkul Değerler A.Ş.
Borsa aracı kurumu. Aktif bir platformu yok.
Global Kitle Fonlama Platformu A.Ş.
www.fonbulucu.comHalk Yatırım Menkul Değerler A.Ş.
Borsa aracı kurumu. Aktif bir platformu yok.
Dijital Kitle Fonlama Platformu A.Ş.
www.efonla.comİnfo Yatırım Menkul Değerler A.Ş.
www.startupburada.comFongogo Kitle Fonlama Platformu A.Ş.
www.fongogo.comGirişim Kitle Fonlama Platformu A.Ş.
www.fonangels.comBasefunder Kitle Fonlama Platformu A.Ş.
www.basefunder.comGlobal Menkul Değerler A.Ş.
Borsa aracı kurumu. Aktif bir platformu yok.
Ecofolio Kitle Fonlama Platformu A.Ş.
www.ecofolio.com.trNar Kitle Fonlama Platformu A.Ş
www.narfon.com.tr (inşaat halinde)
Startupfon Kitle Fonlama Platformu Ve Erken Aşama Hizmetleri A.Ş.
www.startupfon.comDinamik Yatırım Menkul Değerler A.Ş.
Borsa aracı kurumu. Aktif bir platformu yok.
Forte Kitle Fonlama Platformu AŞ
Daha başlamadılar.
Platformların tümü belli usül ve esaslar ile çalışmak durumunda oldukları için tüm platformlar arayüz tasarımları farklılıklar gösterse de, tüm platformlar her bir girişim için aynı başlıklarla belli içerikleri yayınlıyorlar.
PAYA DAYALI KİTLE FONLAMASI YATIRIMI KAZANÇLI BİR YATIRIM MI?Girişimlerin ne kadar büyüyeceğine dair bir tahmin yada öngörü aslında mümkün değil. Burada asıl kazançlar exitler ile mümkün.
Şöyle bir örnekle açıklayayım. x bir girişime 1000 kişi toplandık 10.000.000 TL para verdik ve karşılığında şirketin %10 unu aldık diyelim. Aslında bunu yaparken bu şirket 100 milyonluk şirket demiş olduk. peki ortada 100.000.000 TL var mı? yok!
Girişimin iddiası ben 5 yılda harbiden 100.000.000 TL büyüklüğünde bir şirket olacağım. Biz KFS yatırımcıları buna inanarak yatırım yapıyoruz. Aslında verdiğimiz para girişimin ilk 18 ayının temel giderlerini ve varsa başlangıçta yapacağı ar-ge yatırımını karşılayacak bir para hepsi bu kadar.
PEKİ KAZANÇ NASIL OLUYOR?Bu tür yatırımlarda acele etmek pek mantıklı olmayabilir. Kazanç elde etmek için biraz sabırlı olmanız gerekecek ve girişimcinin size verdiği sözleri yerine getirmesi için ona zaman tanımanız önem taşıyor. Bilinen Melek yatırımcılar gibi, yaptığını yatırımdan beklediğiniz karı elde etmek için bazen 1-3 yıl hatta belki 5 yıl gibi bir süreye ihtiyaç duyabilirsiniz. Ve tabii ki, yaptığınız yatırımın karşılığında alacağınız kazanç da yaptığınız yatırım miktarına bağlı olacak. Unutmayın, bu yolculukta sabır ve doğru beklentiler önemlidir.
Yatırım Yaptığınız Girişimci Şirketin Satılması ile Kazanç SağlamaErken Yatırımcısı olduğunuz girişim, bir gün ansızın büyük bir şirket tarafından satın alınma teklifi alabilir. İşte o zaman girişim şirketi sizi arar ve "Bu satışa katılmak ister misiniz? Hisselerinizin miktarı kadar kazanç elde edebilirsiniz" der. Sonuçta, belki de beklediğiniz büyük dönüş bu satışla gerçekleşecektir. Elinizdeki payların tamamı veya bir kısmı satabilirsiniz.
Yatırım Yaptığınız Girişimin Halka Arz Edilmesi DurumuErken Yatırımcısı olduğunuz şirket belli bir ölçeğe ulaştıktan sonra borsaya kote olmak için ilk halka arzını yapabilir. Girişimciler paylarının belirli bir kısmı için bir pay arzı yapabilir. Bu durumda mevcut ortaklarla birlikte tüm yatırımcılara şirkette hissedar olma yolu açılır. Bu payların ilk halka arza konu edilmesiyle paylar borsada işlem gördüğü için mevcut pay sahiplerine de satış için bir fırsat sağlar.
Yatırım yaptığınız Girişimin Temettü Dağıtımı DurumuGirişim, elde ettiği karın tamamını veya bir kısmını hissedarlarına dağıtmayı tercih edebilir. Şirket Genel Kurulunda alınacak bir kararla, pay sahiplerine payları oranında temettü dağıtılabilir. Bu durumda yaptığınız yatırımın karşılığında ek bir kazanç elde edersiniz.
Pay marketleri açıldıktan sonra pay satışıSahip olduğunuz paylarla ilgili herhangi bir satış kısıtlaması bulunmamaktadır. İstediğiniz zaman, istediğiniz kişiye ve belirlediğiniz fiyata paylarınızı satabilirsiniz. Payların MKK nezdinde devri için ilgili KFS platformuna başvuru yapmanız gerekmekte.
Bence burada asıl kazanç ise ileriki yıllarda Kitle Fonlama Sistemine yeni katılacak yatırımcıların pay marketleri aracılığı ile paylarınıza talip olması ile olacak.
Nedense her KFS platformu kendi pay marketini açmak zorunda bırakılmış. Oysa tüm KFS platformlarının ortak bir pay marketi olsa çok daha iyi olurdu.
Görüldüğü üzere Paya Dayalı Kitle Fonlaması yatırımı kısa vadeli bir yatırım değil.
Bir bebek şirkete yatırım yaptığınız için düşükte olsa girişimin başarısız olma ihtimalide var.
Kitle Fonlamaya uygun bulunmuş bir girişime yatırım yaparken,- 3-5 sene ihtiyacınız olmayacak paralar ile yatırım yapmalısınız.
- Başta fonbulucu.com olmak üzere bir çok Platforma da üye olmalısınız. Böylece Kitle Fonlamasına uygun bulunmuş tüm girişimlerden haberiniz olur.
- Üye olduğunuz KFS platformlarının, telegram kanallarını, sosyal medya hesaplarını takip edin.
- Her bir girişime yatırım yapmadan önce o girişimin sektörünü inceleyin okuyun bakın.
- Borsa şirketleri nasıl KAP bildirimi yapıyorsa KFS Girişimleri de şirketteki olumlu olumsuz gelişmeleri KFS platformlarında kendilerine tahsis edilmiş kampanya sayfasına 5 yıl boyunca bildirim yapmak zorunda. Böylece yatırım yaptığınız girişimi takip edersiniz.
- Ortağı olduğunuz girişimi desteklemenizi öneririm. Örneklerle açıklayalım,
- Bir mobil oyun geliştirme girişimine yatırım yaptıysanız çıkardıkları yeni uygulamaları indirip deneyin hatta geri bildirim yapın.
- Bir elektrikli arabanız varsa özellikle yatırım yaptığınız girişimin istasyonlarını tercih edin.
- Bir Portatif Fitness ürünü üreticisine yatırım yaptıysanız evde spora başlayın veya bu ürüne ihtiyacı olacağını düşündüğünüz çevrenizdeki kişileri web sitesine yönlendirin.
[/list]
Bir bebek şirketin en çok sermaye ve marka bilinirliğine ihtiyacı vardır. Kitle Fonlama Sistemi girişimcilere bu iki imkanı birlikte sağlarken aynı zamanda KFS yatırımcılarına da bu potansiyeli yüksek değerli girişimlere daha bebek iken ortak olma imkanı veriyor.
Kitle Fonlama Sisteminin Kişisel Gelişime KatkılarıKitle Fonlama Sistemi sayesinde birçok farklı sektörü inceleyip dinamiklerini öğrenmiş oluyorsunuz. Kendimden şöyle bir kaç örnek vereyim. Yatırım yaptığım / yapmadığım girişimler sayesinde geçmiş 6 ay içinde hakkında bir sürü okuma yapıp bilgi topladığım sektör ve konular.
- Metropollerde kuru temizleme, ütü ve halı yıkama sektörü.
- Elektrikli araba şarj istasyonları sektörü.
- Süt Analizi Nedir ve Neden Gereklidir?
- Türkiye ve Global de Tarımsal IoT pazarı - mevcut çözümler ve uygulamalar.
- Kuşkonmazın Sağlığa Faydaları, ticareti, üretimi.
- Bir bisiklet nasıl elektrikli bisiklete dönüşür?
- Safran üretimi, ticareti.
- Taşınabilir Fitness Ekipmanları Pazarı
- IoT lojistik çözümleri, Kargo otomatları pazarı.
- Biyoteknoloji ile kozmetik sanayi için hammadde üretimi, pazarın analizi.
- E-ihracat süreçlerinde global pazaryeri ve yurtdışı depo yazılım çözümleri.
- Bulut tabanlı insan kaynakları yönetim ürünleri.
- Mobil uygulama ile mobil uygulama geliştirme. (evet var böyle bişey!)
- Biyomateryal Nedir? Yapay doku üretimi teknolojisi.
- Yerli Elektromanyetik top üretirken dur birde scooter üretelim demek hak mıdır?
- Türkler neden aktif ağ ürünleri yapmayı beceremiyor?
Listeyi daha uzatabilirim. 🙂
Özetle KFS yatırımcısı olmak kişisel gelişiminize de katkı verir.