Forumda her hafta bir projeyi incelemeye karar verdim. Uzun zamandır takipte olduğum bir proje var, ismi cardstack. İnceleme serisine cardstack ile başlıyorum.
Cardstack; ekonomik açıdan sürdürülebilir yazılım ekosistemi oluşturmayı amaçlıyor. Web siteleri için wordpress ne ise cardstackta merkezi olmayan uygulamaların wordpressi olmak istiyor.
Geliştiriciler + Sunucu hizmeti sağlayanlar herhangi bir aracıya maruz kalmadan son kullanıcı ile buluşabiliyorlar.
Projenin; Cardstack sdk,Cardstackhub, Tally, Card folio, Card buldier gibi parçaları bulunuyor. Masa gibi düşünürsek bu parçaların her birini masanın ayağı olarak düşünebiliriz. Hepsi birlikte bir büyük ekosistem oluşturuyor. Örneğin tally merkezi olmayan uygulamaların barındığı sunucular ile alakalı bir ayaktır. Cardfolio ise ödemeler ile alakalı bir ayaktır.
Cardstack geliştirdiği merkezi olmayan yazılım ekosistemi ile komple silikon vadisi tekeline karşı bir alternatif oluşturmak isteniyor. Projenin web sayfasında projenin dünyanın ilk merkezi olmayan kooperatif saas platformu olduğu yazıyor. Merkezi olmayan saas platformları hakkında biraz araştırma yaptım. İnternet üzerinde decentralized saas hakkında pek fazla içerik yok. Sadece 2015 yılında wuhan universitesinin yaptığı bir çalışmayı buldum. Bu çalışmada Decentralized saas iş modelinin diğer alternatiflerine göre avantajlı olduğunu ifade ediyorlar.
Kaynak: https://ieeexplore.ieee.org/document/7311912/
Türkçe olarak bir kaynak bulamadım fakat izlediğim şu videoda cemil şinasi türün konumuza yakın bir yerlerden geçiyor. : )
https://youtu.be/1PWNdS5BYh4?t=1744
Yine Cemil hocanın şu makalesini okumanızı tavsiye ederim. Doğrudan konumuz ile alakalı olmasa konumuzun yanından geçiyor. https://www.btchaber.com/tombul-protokoller-bize-yeni-bir-hikaye-anlatiyor/
İncelemesini yaptığımız cardstack projesinin amacı cemil hocanın makalesinde bahsi geçen tombul katmaları aradan çıkarmak.
KART NEDİR?
Cardstack projesi ile burada yeni bir kart kavramı ile karşılaşıyoruz. Nedir bu kartlar? Wordpresste web siteleri varken cardstackta kartlar var.
Kartlar için mini uygulamalar diyebiliriz. Pek çok kart bir araya gelerek bizim için bir süper uygulama haline gelebilir.
-Teknoloji dünyasında gözüme çarpmaya başlayan kart kavramı-
Telefonumdaki Kartlar neyin nesi?
Eski model telefonlarda kart kelimesinin geçtiğini görmemiştim. Samsung a70 telefonumda bu kartlar gözüme çarptı. Kart keşfet, göz atma kartları, mini kartlar vs... İlgilendiğiniz bir konuyu işaretleyip o konu hakkında haberleri bildirim olarak alabiliyorsunuz. Yada pratik bir şekilde hava durumu gösteren kart, altın fiyatlarını gösteren bir kart gibi pratik işlevlere sahip kartlara tek tıklama ile ulaşabiliyorsunuz. İşinize yarayan kartları seçip takip edin.
Google Adsense paneli ve kartlar
Google adsense paneline yine kart ibaresi geçmeye başladı. Henüz ne işe yaradıklarını bilmiyorum fakat kart kelimesinin kullanılması ve tıpkı cardstack projesinin tanıtımlarındaki gifler gibi bu kartların sürüklenebildiğini gördüm.
Anladığım kadarı ile bu kartlar bir web sitesini küçük parçalara bölüyor. Örneğin xxx.com isimli sitemin reklam gelirini tek bir tıklama ile anlık olarak görmek istiyorum. Bu kartı sürükleyerek kartlarımızın içerisine alacağız ve bir daha ne kadar kazandığımızı görmek için adsense panaline girip defalarca tıklama yapmamıza gerek kalmayacak. Google adsense içerisinde pek çok grafik var, bunlardan hangisini pratik şekilde takip etmek istiyorsak telefonumuzdaki kartların içerisine atabiliriz.
(Telefonumdaki kartlar yada google adsense panelindeki kartların cardstack ile alakası yoktur. Daha önce karşılaşmadığım bir kelime olduğu için karşıma çıkınca dikkatimi çekti. Konunun anlaşılabilmesi için örnek olarak verdim. Cardstack kartlarıda mantık olarak bu kartlara benziyor.)
-Kartlar için örnek kullanım alanları.-
Göz atma kartlarıCoinmarketcap sitesini yine kartlar halinde böldüğümüzü düşünelim. Takip etmek istediğiniz özel coinler varsa yada gün içerisinde tek bir tıklama ile btc fiyatını gösteren kartı görüntülemek isteyebilirsiniz. Bu durumda kart haline gelip küçük parçalara bölünmüş coinmarketcap sitesinin sadece işinize yarayan kısımlarını kartlarınızın arasına atabilir ve tek tıklama ile bunları görüntüleyebilirsiniz.
Ücretli kartlar:
Örneğin ücretli olarak borsa tahminleri yapıyorsunuz diyelim. Tradingview gibi aracılara bağlı kalmadan kendinizi ve tahminlerinizi merkezi olmayan bir şekilde kart haline getirebilirsiniz. Analizci takip etmek isteyen kişiler bu kategorideki kartları keşfe çıkıp katalogtan seçer ve kartların arasına atabilir. Kartlar ücretli olabilir, telefondaki cüzdandan otomatik olarak ödeme yapılabilir.
Kartlar ve Yayıncılık
Yine bunu örnekle anlatayım. Diyelim Galatasaray-Fenerbahçe maçı oynanıyor. Bende maçı izlemek istiyorum fakat şimdi digiturk üyeliği vs bir sürü şey yapmam gerekiyor. Hiç bilgisi olmayan birisi maçı nasıl izleyebileceğini önce google'a sorar, reklamlı ve alakasız içeriklerden sıyrılıp resmi yayıncı sitesine ulaşır.Oradan üyelik oluşturma > kampanya fiyatlarını inceleme > ödeme yapma gibi bir takım başka aşamalardanda geçmek zorunda kalır.
Bunu daha kolay nasıl hale getirebiliriz?
Telefonunuzun içerisinde cüzdanınız var, ödeme yapmak için bir yerlerde login olmanız gerekmediğni düşünün.
Kart Kataloguna girip . GS-FB canlı izle yazıyoruz. Digitturk'un eklediği yayın kartı hemen önümüzde geliyor sadece ödeme yap butonuna tıklıyor ve maçı açıp izliyoruz.
Bir örnekte netflix üzerinden verelim. Canım bir filmi aşırı derecede izlemek istiyor diyelim. Fakat netflixe üye olmak istemiyorum, nasıl üye olacağımıda bilmiyorum. Herhangi başka bir şeyle muhattap olmadan en hızlı şekilde bu filmi nasıl izleyebilirim. ?
Telefonumuzdan kartlar'a gideriz. Filmin adını yazarız. Netfilx tarafından yüklenmiş xx filminin kartını bulup ödeme yap tuşuna basıyoruz. Ödeme yapılıyor ve film başlıyor. Mission Complate.
Kart Şeklinde Biletler:
Blockchainde tanımlı şekilde biletler yaratabilirsiniz. Konser,tiyatro v.s... Biletix gibi aracılara gerek duymadan doğrudan kartı satın alıp bileti kartlarınızın arasına koyabilirsiniz. Etkinlik alanına girerkende QR kodu okutup içeri giriş yapılabilir.
Kullandığımız uygulama sayısını azaltmak
Vimeo'da içerik üreten sadece bir kişiyi takip etmek ve bildirim almak istiyoruz diyelim. Bunun içinin videmo uygulaması indirmeye gerek var mı? Vimeo kendisini kart olarak parçalara bölsün ve sadece takip etmek isteğim kişiyi kart olarak seçip kartlarımın arasına atayım.
Yine diğer uygulamaların sadece kullandığım ve takip etmek istediğim kısımlarını bir puzzle parçası gibi alabilmek çok kullanışlı olacaktır.
Herhangi bir para ile ödeme yapmak
Ödediğimzi para biriminin ne olduğunun önemi olmamalı. Bunun için cardstack projesinin card folio adında bir ayağı daha var. Kullanıcılar kartlar için ödeme yaparken istediği para birimi ile ödeme yapıyor, alıcı yani kart üreticileride istediği para birimi ile ödeme alabiliyor.
Cardstack nedir?
Öğrendiğimiz bilgiler doğrultusunda cardstack nedir kısaca yeniden tanımlayalım. Kart adında mini uygulamalar var. Cardstack bu mini uyglamaların(kartların) yapıldığı merkezi olmayan bir fabrika olmak istiyor. Ve bu fabrikanın hem geliştiriciler hem sunucu hizmetleri sağlayıcıları açısından ekonomik yönden sürdürülebilir bir sistem olmasını istiyor.
İlgili bağlantılar:
https://cardstack.com/
https://medium.com/cardstack
https://github.com/cardstack/cardstack
https://twitter.com/cardstack
https://www.youtube.com/channel/UCeQgdosVCtedpFiAEwKretg
---
Edit:
CARD fikrini anlamak için Samsung daily'in cardlarına göz atabilirsiniz. Bugün yeni güncelleme ile taze taze geldi
https://developer.samsung.com/daily