Topic: Stabillerin Savaşı (Read 272 times)

Bu yazdıkların insanların cehaletini veya bilgiyi umursamamasını aklıma getirdi okurken, hem de şu toplulukta yer alan bizlerde bile. Bunu yazarken kendimi "biliyor" diye ayırmış değilim, tam tersi, hele de teknik tarafta bildiğim kirazsa bilmediğim karpuzdur ama cehalet farklı bir şey. Şimdi zamanı hatırlamıyorum ama Ripple'ın çok değerli bir coin olduğunu çünkü bankaların da kullandığını söyleyenler vardı burada, coin-token/blok zinciri farkını bile daha algılayamamış daha.
Oradan da azıcık konuya bağlayayım ayıp olmasın , assetler tartışılır ama blok zinciri zaten hayatın içinde, daha da yaygınlaşacak, onu ayrı tutmak lazım.

Ben herşeyin zamanı olduğunu düşünüyorum ancak kripto'da çoğu coin zaten yok olup gidecek hemen hemen her yıl cmc top 100 değişiyor. Altcoinlerin çoğunluğu kendi cebini doldurmaya çalışan programcı gençler. Bir kısmı ise şirketine yatırım toplayan şirketler. Çoğu yok olup gidecek bunu bilmeyen yok yarın herhangi bir alt coin global çapta ortaya bir ürün çıkartıp kullanıma sokabilir mi? Neden olmasın olabilir.

NFT'dediğiniz şeyler dün yoktu yarında web3 olacak günümüz  teknolojisi ile yarını hayal edebilen varmı? Kim derdi online bir browser oyununa cüzdan bağlayıp para harcayıp kazanabilirsiniz diye ve bunu yaparken hiçkimseye muhtaç da değilsiniz.

Elimizde blockchain dediğimiz ve internete erişebilen herşeye entegre olabilecek bir teknoloji var. Bu teknoloji ile ileride olmaz dediğimiz birçok şeyin olacağını düşünüyorum.

Bu teknoljinin gelişimi asla durmayacak bugünün stabilleri yarın olmak zoruna değil.

Açıkçası ne yazık ki diye ekleme de yaparak bobita arkadaşa ben de katılıyorum. Kriptoparaların (hadi belki bitcoin, ethereum, bnb hariç) sokakta bir geçerliliği yok. Varsa bile olay para kazanma ekseninde dönüyor. Bugün saydığım şu üç coin dışında, hadi bir de 3 stabil coin 6 coin olsun, farklı coin alarak ürün satacak biri var mı? Bence yok. Stabil coinlerin varlığı bence sadece bu karşılıklılık durumundaki eksiği gideriyor. Gerçekten piyasada dijital dolar olmasına ihtiyacımız var! Olması zararlı bir şey değil.

Açıkçası haklı çıkmak isterim, çünkü kriptoların sokakta geçerli olduğu gün bizim için kazanç demek olan volatilite ve dolayısıyla piyasa bitmiş olacak ve başka bir durum olarak da Satoshi vizyonu tarihe karışacaktır.
Sokakta geçmeyecekleri tezimin ana dayanaklarından birisi üst cümlemdeki volatilite sorunu, diğeri de zaman. Mesela 5-6 yıl önce farklı cevap verebilirdim, potansiyel olduğunu düşünebilirdim ama artık bana göre yok. Eskiden hız sorunu vardı, artık yok (en azından bir kısmında), hacim/finansal cılızlık sorunu vardı, şimdi devasa kripto emtialar var ama yine de sokakta yok. Birkaç kripto kabul eden mecra dışında ancak inatla şartları zorlamayla olacak şeyler var (Elon Musk/Doge gibi).
Esasen bunların hepsi çözülebilir belki ama devletlerin resmi kripto çıkartmaları ana ve çok güçlü engel, bu stratejinin ana fikri teknolojiye, dijitalleşmeye ayak uydurmak değil, şu an mevcut paraların büyük bölümü zaten sanal, fiziki olarak yoklar, esas amaç kontrolü elden bırakmamak ve buna karşı durulabileceğini zannetmiyorum.

Bence kriptoların sokakta hiç geçerli olmayacağını söylemek çok iddialı bir önerme olmuş, bu konuda aynı fikirde değiliz. Dial-up modem ile internete bağlandığım zamanlarda basit bir mp3 indirmek için saatler harcadığım oldu. O günün şartlarında bugünleri hayal etmek çok az kişinin yapabildiği bir şeydi. Yada ilk internet alışverişimi yaptığımda çoğu arkadaşım saçma hareket ettiğimi ve dolandırılacağımı söylüyordu artık alışverişlerimin çok büyük bir bölümünü internetten gerçekleştiriyorum. Sadece ben değil etrafımdaki yaşlı insanlar bile öyle oldu. Annem, babam her gün internet kullanıyor ve ben asla kullanamayacaklarını ve anlamayacaklarını düşünüyordum.

Adaptasyon bir günde yada çok kısa sürede gerçekleşmiyor. Kademe kademe ilerliyor. Geçen seneye kadar çevremde bitcoin hakkında fikri olan insan çok azdı. Şimdi herkes bitcoini biliyor ama çoğu henüz borsalarda almak satmak dışında gerçek bir bitcoin transferi gerçekleştirmiş değil. Ethereum ve diğerleri için de aynı şey geçerli. Sadece zaman ve adaptasyona yardımcı olacak geliştirmelerin yapılmasını bekleyeceğiz.

Stabil dolar tiplerinin kendi içlerinde bir ponziye dönüşerek (belki şu an bile öyleler) yok olacağına inanıyorum. Genel görüşün aksine bunun bitcoin yada diğerlerinin sonu olacağını da düşünmüyorum. Başlangıçta bankaları aradan çıkarmak için ortaya çıkan birimler bugün gerçek amaçlarının çok daha dışında ve dayanak noktaları sıkıntılı bir şekilde ekosistemde yer almaya devam ediyor. 2014 yılında USDT ortaya çıkana kadar yoktular ve ondan önce gerçekleştirilmiş binlerce ticaret var. En basit örnekle 2011 yılında kurulan Silk Road üzerinde bile geçerli para birimiydi.

Şurası değişmez bir gerçek, coin/token biraderler sokaktaki hayatta geçmiyor ve geçmeyecek (ülkelerin çıkartma çalışmaları yaptıkları resmi tokenlar bambaşka bir mevzu) ve bunların ticareti de bitmeyecek. Ticaret sadece takasla olmayacağına göre (herhangi bir yerde geçmiyorsa, bir elma bile alınamıyorsa 1000 tane btc sahibi olsam ne yazar?), ister yararlanmak için, ister ticaretin kendisinde bunları parayla ilişkilendirmek şart. Doğrudan para-coin olayı ise pratikte pek kullanışlı olmadığından arada stable coinler var.
Dolayısıyla Pierre 2'nin yazdığı (doğru) mesela Tethere güven sıfır olsa da birileri illa kullanacak, başka yolu yok malesef.

2017li yıllarda Bitcoin stabil coin gibi kullanılıyordu bence, çünkü çoğu insan ki buna çevremdekiler dahildir Tether'e olan güvenleri inançları sıfırdı. O günden bugüne çok şey değişti gibi gelse de hala büyük riskler mevcut. Mesela şu an OP un da bahsettiği gibi üç büyük stabili BUSD, USDC ve USDT tartışıyoruz. Bunların borsaları yarın batsa bu coinlerin arkasında hangi collateral var, ne kadar kurtarabilirler belli değil. Binance ın BUSD bence sırf Binance büyük borsa diye güvenli, yoksa o da güvenli falan değil, binance bugün var yarın olacağının garantisi yok.

Ya zaten bilira nedir arkadaş, dünyanın en iyi niyetli girişimi olsa bu kadar geri zekalıca bir iş modeliyle uğraşanlara zırnık koklatmam.
Bu arkadaşlar neredeyse bütün stable coinler niye dolara endeksli diye düşünmemişler mi acaba? Hadi onu da geçtim, tamam parlak bir fikriniz var(!) ve tüm dünyada geçer akçe olan dolara endekslemeyeceksiniz, onun yerine (şimdi durum iyice facia ama her zaman zayıf olan) TL.'ye endekslerken nasıl bir motivasyon içindeydiniz?
Neyin kafası bu ya, şuursuz, ben elimdeki gerçek paraya (TL) güvenmiyorum, kendimi bu konudaki risklerden uzak tutmaya çalışıyorum, bir de onun ....mış gibisine niye güveneyim?

Eninde sonunda bu stabillerden birisi patlayacak gibi sanki.Piyasayı buna hazırlıyorlar gibime geliyor. Bu birilerine gözdağı vermek gibi geliyor şuanlık. Ya bitfinex borsasına ya da justin sun ve diğerlerine. Stabil paralarda bile durmak sıkıntı olacak gibi duruyor. İnsanlara korkuyu,panik ve endişeyi pompalıyorlar. Bunun sonucunda karlı çıkacak yine onlar olacak. Gelişmeleri yakından takip etmek gerekiyor. Her an her şey olabiliyor piyasada artık.

Binance ile Coinbase arasında bir stabil savaş başlamış olabilir. Detaylara fazla hakim değilim şimdilik. Stabil paraların bana güven vermediğini Luna olayından sonra yaptığım araştırmalarda görmüştüm. Merkeziyetsizlik adına hiç bir şey olmadığı gibi, darphane gibi para basmaya devam ediyorlar üstelik enflasyona da uğramıyor. Bu söylediğim kendini 1 dolarda sabitleyebilen stabil paralar için geçerli. Bir çoğu da 1 dolar vaadiyle piyasaya çıkıyor sonra da arz-talep döngüsünde kırılıp gidiyor. Bakmak isteyen arkadaşlar için Stabil Paralar konum burada.  Konu önemli, başlık için teşekkür Bthd.

aslında içinde bulunduğumuz sistem tam anlamıyla güvene dayanıyor ama işte insanlar bu güveni çok yanlış anlıyor. "ahmet çok güçlü bir insan, onda yamuk olmaz. o zaman tüm parayı döşeyeyim oraya." insanlardaki kafa tam olarak bu şekilde çalışıyor. belki de tüm mal varlığımız bir satır kod üzerinde duruyor.

aslında dao dao diyoruz ya bu şekilde sistem kendi içinde güvenilir bir denetim mekanızması üretse muhteşem olacak ama insanların tek derdi kendi cebi.

paxos açıklamasından sonra binance ve cz ne şekilde bir açıklama yapacak. benim asıl merak ettiğim konu bu. şayet "ne diyorsun lan sen tirrek!!!" derlerse bilin ki götümüze bir şeyler kaçmış.

Bu kadar net bir açıklama yapmalarının altındaki tek sebebin olası durumlarda kendilerini temize çekmek olduğunu umuyorum. Açıklama eğer olmuş bir şey için ise çok daha kötü şeyler olabilir.

Borsalar Osmanlı Devletindeki padişahlar gibi oldular (Tuğra, para basmak v.b.). Her borsanın yatırım şirketi, kendi zinciri, kendi stabil parası, kendi borç alma/verme paltformu olmaya başladı hem bu durum can sıkıcı olmaya başladı hem de gereğinden fazla iş koluna yayılan borsaların yarattıkları tehlikeler çok arttı.

Binance ve Paxos zaten iş ortağı bu açıklamanın meali bsc üzerindeki kontratın binance tarafından yönetildiği. Birimler wrapped bile olsalar paxos ile işbirliği içerisinde gerçekleştirebilirlerdi. Paxos bu kontratla ilgili yaşanabilecek sıkıntılardan kendisini hariç tutmaya çalışıyor. Gerçi ne düşünsek boş bsc zincirinde bir kontratın kime ait olduğu bile önemli değil zincirin kendisi merkezi olduğu sürece.

@gospodin bilira ile ilgili en son gördüğüm rezerv tartışmaları ve FTX'de olması gerekenden fazla bilira bulunmasıydı. Zaten hiç bir zaman umurumda olmadığı için takip etmedim.

Tether, bilira, usdc aslında fark etmiyor temel sorun insanların halen güvene dayalı iş yapmayı kabulleniyor olması.

@kalemder paylaştı bunu da: https://paxos.com/2022/04/07/busd-issued-by-paxos-on-ethereum-vs-busd-on-the-bnb-smart-chain/

binance ağındaki busd ile bir ilgimiz yok, onlar ibnem gibim puşt gibim bir şey...

@bobita, tether mesela ben paraları tahvil, fon ve dolar olarak tutuyorum diye ayak yapıyor. buradan çok pis patlayacağız. büyük ihtimalle bu herifler yüksek getirili ve bir o kadar riski fazla olan fonlara paraları gömmüştür. 2008 krizinin nasıl çıktığını hepimiz hatırlıyoruz. yarın buralarda yaşanacak bir sıkıntı hepimizi nefessiz bırakır. ha bu arada fona falan yatırdıysa yine iyi aslında. ben böyle olduğunu da pek düşünmüyorum.

bilira vardı bir de en son. onu niye dahil etmedin sevgili @bthd:)) alameda 1 milyon dolar mı ne yatırım yapmıştı sanırım.

Kesinti derken mesela %1 gibi büyük değerlerden bahsetmiyorum, yine atmasyon oranlı örnek vermek gerekirse karşılığından emin olduğum bir stable benden % 0.05 istiyorsa veririm, hiç de acımam, bir nevi sigorta primi olarak görürüm.
Kullanmayanlar elbette olacak, az da olmayacaklar ama hem onlar ağırlıklı olarak sermayesi nispeten sınırlı(forumda da özellikle boğa dönemlerinde bolca gördüğümüz) "filanca coine şu kadar basan" yatırımcı değil kumarbazlar olacaktır. Diğer yönden, sen 10K için vereceğin 5 dolara bakmayabilirsin ama 10M ile işlem yapan 5K verecek, bunu istemez denilebilir ama yine benim bakış açımla buna değer, kişiden kişiye değişir elbette.

USDC, USDT yada PAX gibi merkezi stabillerin hepsinde benzer problem var. Paranın tamamını dolar olarak saklamak gerçek işleriyken ve kullanıcıdan herhangi bir kesinti almaları rekabette kendilerini geri düşüreceği için ellerindeki parayı değerlendirerek onun gelirini elde etmek istiyorlar.

Bu arada bahsettiğiniz kesinti kısmen de olsa alınıyor. BtcTürk ile ilgili bir açıklamada okuduğuma eminim. Toplu şekilde stabil birimlerden almak istediklerinde yada satıp banka hesabına geçmek istediklerinde şirket pay alıyor. Sizin dediğiniz gibi doğrudan kullanıcıların zincir üzerindeki işlemlerinden kesinti uygulayarak kar etmeye çalışsalar kullanıcılarının büyük bölümünü aynı kesintileri uygulamayacak diğer alternatiflere kaptırırlar.

Biraz kendisini çok zeki zanneden ergen girişimci(!) kafasıyla mı bakıyorum bilmiyorum, ben bir stable sahibi olsam kontratlarla işlemler esnasında komisyon alır ama buna karşılık her bir coinin karşılığının sadece para, devlet tahvili ve altın olarak birebir mevcudiyetini sürekli kanıtlanabilir şeffaflıkta tutardım. Teknik olarak nasıl olabilir bilemem, orası mühendislik işi.
Ama kullanıcı elindeki coinin boşa basılmadığından ya da yok hisse, yok bilmem ne token vb yalan dolan şeylerin karşılık diye kakalanmadığından emin olursa işlem maliyetini göze alacaktır, ben alırdım şahsen.

2017de stabilecoinler çok daha az kullanılıyordu ya da bana öyle geliyor
ne zaman ki usdt kullanımı yaygınlaştı piyasadaki o özgür ruh gitti (mertlik bozuldu   )
belki de stabilecoinlerin batışı btc için daha iyidir, hatırlıyorum da ŞAAAKKk diye yüzde bi milyon artan coinler tokenlar vardı ha belki çok fazla hacim olmuordu ama o günler iyi günlerdi
bitcoini bozabileceğin borsalar ile fiyat paraya geçiliyordu (koinim falan)
binance'ta hemen herkes btc paritesini dikkate bile almıyor nerdeyse, en babası eth mesela şu an ve 4k btc işlem hacmi ne yapıyor o da 34m dolar, usdt paritesi 544m dolar
ha alternatif ne olur? direkt fiyat para   paribu ya da bitcointurk'te öyle değil mi?

yani bi yandan kriptonun bitcoinin yaygınlaşması deniyor bi yandan da btc kıyıda köşede duruyor, burda bi paradoks var

Bir çok dolara endeksli tokenin ana sayfasında yazan ve insanların gözüne sokulan cümle ile başlamak istiyorum.

USDx'inizi her zaman 1 dolar karşılığında bozabilirsiniz.

Sorun tam olarak burada başlıyor. Her zaman 1 dolar etmiyorlar. Hem merkezi olanlar hem merkeziyetsiz olanlar. Merkeziyetsizlerden UST sıfırı gördü, USDN kullanıcıların varlıklarını zincir üzerinde kilitleyerek dengeyi bulmaya çalışıyor yine de dengeleyemiyor, FEI başlangıçta aylarca stabilleşemedi şimdi de işlemleri durdurma kararı aldı, Huobi tarafından ortaya konulan HUSD bugün doların %20'si kadar. Bunlar sadece belli büyüklüğe ulaştıkları için çok bilinenler bunlar dışında da onlarca merkezityetsiz stabil dolar eşdeğeri yok oldu gitti. (USDD, USDX, OUSD, vUSDT, USDK, MAI, USDH, DUSD, USDR, FUSD, MUSD) Kısacası sözlükte boş harf kalmayacak kadar stabil para çıktı ortaya.

Geçtiğimiz aylarda binance ani bir hamle ile USDC kullanımını neredeyse kaldırmak için borsaya aktarılan her USDC'nin BUSD olarak birebir çevrileceğini duyurdu ve uygulamaya başladı. USDC ile değişim yapılan tüm pariteleri kaldırdı. USDP ve TUSD'de buna dahil.

Dün itibariyle Coinbase belki hepsinden büyük bir savaşın tetikleyicisi olabilecek bir hamle yaptı.

"Güvenilir bir stabile geçiş yapın" sloganıyla kullanıcılarını ücret kesintisi olmadan USDT'den USDC'ye davet etti.



Coinbase blog duyurusu: https://www.coinbase.com/blog/switch-to-the-trusted-and-reputable-digital-dollar-usdc