Topic: Meritokrasi (Read 156 times)

Liyakat gerçekten de önemli bir olgu ancak hakkı verilirse. Rekabetçi bir ortamda en dezavantajlı kuruma ver liyakatli insanları en başa geçebilir. Ya da en başta ki kuruma liyakatten bihaber insanları doldur bak nasıl zarar üstüne zarar eder (Bunu ülkemizde sıkça görüyoruz). Hatta geçen sene bir konuda anime önerisinde bulunmuştum: Bir yeteneğin varsa, onu kullanacağız.İzleyecek birşeyiniz kalmadıysa veya canınız sıkılıyorsa bir iki bölüm şans verin ve izleyin. Liyakat sahibi insanların en bozuk durumları bile nasıl düzeltebileceğini izleyin.

Hocam eğitim sistemi zaten Türkiye için hayati öneme sahip bir sistem. Şu anda başa gelen Milli Eğitim Bakanına göre düzen değiştiriyoruz. Bunun yanlışlığını vurgulamak için daha neler yapmamız lazım bilmiyorum. İlkokul 1’de okula başlayan çocuklar, ilkokuldan mezun olmada  ortaokula geçiyorlar. Sistem yarı yolda değişiyor. Bir plan, program yok. Öğretmenler de bundan yılmış durumdalar. İmkan olmayan köyler, doğu bölgesindeki okullar genelde hala 2023 yılında öğretmensiz kalıyor. Öğretmenleri sözleşmeli olarak orada tutuyorsunuz ama bu sefer de öğretmen verimli ders anlatamıyor. Liyakatli yöneticilerle değişecek sistem için önce tepe adamın en iyisi olması gerekiyor. Milli Eğitim Bakanlığının bu konuda sözde çalışmaları var ama Finlandiya’ya eğitim sistemini incelemek üzere gönderilen heyette İngilizce bilmeyen kişilerin var olduğunu duydum bir arkadaşımdan. Bu gibi önemli seminerlere bile torpille gidiliyorsa nasıl eğitim sistemi düzelecek ki?

Yıllardır bahsettiğim şey şu liyakat arkadaş ortamında da işte de her yerde ülkeyi düzeltecek iki şeyden bahsederken ilke liyakatı koyuyorum ikinciye eğitim sistemini çünkü eğitim sistemini de liyakatli bir yönetici gerçekten iyi bir şekilde değiştirebilir eğer o da liyakatli ellerde değilse bir anlamı kalmıyor meritokrasiyi de hiç duymamıştım halbuki işimiz gereği bu kavramlarla ilgili dersler de almıştık tam hayalimdeki yönetme biçimi

O da zamanla olacak inşallah bu konuda inanmak istiyorum, mülakatın kaldırılması önemli bir adım, belki diğer kurumlar da buna benzer adımlar atarlar hocam, neticede ortada bir düzenleme olacağı konuşuluyor, her ne kadar bundan nemalananlar buna karşı çıksalar da, mülakatsız bir atama daha adil bir iş paylaşımı yaratacağına eminim, yine meslek içerisinde gruplar olacaktır ama en azından yüksek puan alan birisinin mülakatta önünün kapanması engellenecek en azından, çok duymuşuzdur KPSS 90 alıp mülakatta 0 alan bireyleri,

Türkiye’de zirvede olan şeyler, şu okuduğum 5 maddede olmayanlar maalesef. Devlet kademelerinde liyakat olmadığını uzun zamandır herkes dile getiriliyor. Milli Eğitimde öğretmen arkadaşım, müdür yardımcısı olabilmek için bile artık bir vasıf önemli olmadığını, başlarında liyakatsiz yöneticiler olduğunu söyleyip dert yanmıştı bana. Eğitim sisteminin temelinde dinamit varsa biz nasıl bir eğitim sistemi başarısı bekleyebiliriz ki? Artık mülakat kalkıyor en azından bu büyük bir artı kamuda. Sol veya sağ görüşlü fark etmeden işini iyi yapabilecek insanların istihdamı gelişmiş bir ülke için olmazsa olmaz.

Başlığı trol bir başlık zannettim ancak içeriğinde bir yönetim biçimi olduğunu görünce şaşırdım. Daha önce hiç bir yerde böyle bir kavramla karşılaşmamıştım. Meritokrasi denilen liyakate dayalı atamalar yapılsa ülkede yeterli sadece. Memurluğa girerken, devletin üst kademe bakanları atanırken, valiler, kaymakamlar atanırken liyakat olsa yeter de artar bile. Fazlasında gözümüz yok inanın. En azından ekonomi bakanı şöyle elle tutulur birisi olsun ya. O kadar profesörler var ekonomi üzerinde. Bunlardan oluşturulan bir komisyon bile kurulabilir. Şu ekonomiye bir çare bulmamız lazım. En çok bu alanda liyakata ihtiyaç var.

Şimdi başlık böyle diye sakın aklınıza merit gelmesin ( gerçi gelene de bir şey demem pamuk eller cebe ) bu kavramı daha önce duyanlar vardır yoktur bilmediğim için buraya başlığını açmayı ve sizlerin düşüncelerini almayı istedim.

Ekonomi bölümüne İsveç Modeli konusunu araştırırken gördüğüm bir kavram aslında.

Hepimiz devlet yönetimi şekillerini az çok vatandaşlık derslerimizden duymuşuzdur. Örneğin Monarşi, tek kişilik yönetim sistemi, padişahlık/krallık sistemleri bu ad ile adlandırılır veya Oligarşi, ayrıcalıklı bir grubun var olduğu geçmişte Sovyet Rusya’nın uyguladığı bir sistemdir. Demokrasi de bunlardan birisidir ve halkın egemenliğe doğrudan katıldığı bir yöntemdir. Teokrasi ise günümüzde Vatikan, İran gibi ülkelerin kabullendiği, dinin ve din kurumlarının ülkeyi yönettiği bir sistem. İran için belki tam Teokratik diyemeyiz.

Bir kaç farklı devlet biçimi daha var. Polis devleti, Jandarma devleti vs. (Daha fazlası için Google araması yapabilirsiniz.)

Benim burada bahsettiğim sistem ise Meritokrasi. Yani meritin kelime anlamı olan Liyakatın önde olduğu bir yönetme biçimi. Şurada forumda bile birbirimize aslında Liyakat veriyoruz ama devletimizin bugün en çok ihtiyaç duyduğu şey bu değil mi?

Peki Meritokrasi sistemini diğerlerinden ayıran temel özellik nedir? Burada kişinin zekası önemlidir. Liyakatli atamalar, seçimler sonucunda hak etmeyen kişiye mevki, makam veya iş verilmezken, hak eden kişiye hak ettiği işi vermeyi amaçlar. Buna devlet yönetimi kadrosu da dahildir.

İngiltere merkezli Meritocracy Party’de beş maddeden oluşan bir manifesto vardır :

1- Kayırmacılık yoktur.
2- Yandaşçılık yoktur.
3- Ayrımcılık yoktur.
4- Eşit imkanlar tanınır.
5- Tatminkar erdemler gereklidir.

Sizce Meritokrasi devletin temelinde olmasa da üst pozisyonlar için biçilmiş bir kaftan değil mi? Demokrasi ile seçen halkı, Meritokrasi ile yöneten başlar olması gerekmiyor mu? Türkiye bu kavrama ne kadar uzak? Bence neredeyse tamamen uzak…

Kaynak : https://tr.m.wikipedia.org/wiki/Meritokrasi