Yakın zaman önce keşfettiğim ve kullandığım opensea.io isimli ethereum pazarından bahsetmek istiyorum.
OpenSea nedir?
Opensea.io, içerisinde ETH ağında tanımlı NFT’lerin alınıp satıldığı bir pazar yeridir. ETH uzantılı domainler, meşhur kripto kediler yada cyberpunk karakterleri yada farklı farklı projelere ait çeşitli itemler yada koleksiyon kartları alıp satabiliyorsunuz. Bu yazımda sizlerede ETH üzerinde tanımlı,ERC-721 Standartına sahip, kendinzie özel tokenlerle nasıl bir NFT yarabileceğinizden bahsedeceğim. Fakat öncesinde digital koleksiyon mevzusundan bahsetmek istiyorum.
Digital Koleksiyonlar
Digital koleksiyon ürünüleri sanal malların alt kategorisidir. Asıl büyük pazar blockchainde tanımlanmış sanal mallarda oluşacaktır. Fakat konumuz gereği ben daha çok digital koleksiyonlar üzerinden gitmek istiyorum.
CrytoPunk Karakterleri
Bu gördüğünüz karakterden toplam 10.000 tane var. Her biri blockchainde tanımlanmış ve opensea pazarında alınıp satılabiliyor. Tıpkı herhangi bir ETH tabanlı tokeni Ethereum cüzdanınızda tutar gibi bu karakteleri cüzdanınızda tutabiliyorsunuz.İstediğiniz zaman pazara göndererek satışa çıkarabiliyorsunuz. İlk koleksiyon ürününleri olduğu için ilgi görmüş ve bugün bu karakterler alınıp satılıyor. Ortalama bir değer vermek gererekirse bir CyberPunk karakteri yaklaşık Türk Lirası ile 1000TL değerinde. Değerler genellikle kaçıncı karakter olduğuna göre değişiyor. En değerli olanı 1.CyberPunk karakteri ve son satışında +30 ETH değerine satılmış. Bugünkü sahibi sahibi ise 600 ETH karşılığında bu karakteri satışa koymuş.
Aşağıdaki linkte tıklayarak punk karakterlerini opensea üzerinde inceleyebilirsiniz.
https://opensea.io/assets/cryptopunks
Sanal Futbolcu Kartları Geliyor
90 yıllarda sokakta oynadığımız futbolcu kartları vardı. şimdi Chiliz & Socios ile birlikte klüpler kendi lisanslı digital koleksiyon kartlarını çıkaramaya hazırlanıyorlar.
Chiliz-Enjin Anlaşması;
https://www.chiliz.com/tr/chiliz-ve-enjin-spor-ve-eglence-icin-blockchain-tabanli-koleksiyon-tokenlari-cikartiyor/
Barcelona ve digital koleksiyonlar ile alakalı bir haber;
https://www.nederob.nl/2020/02/13/fc-barcelona-moving-into-digital-collectibles/
Digital Koleksiyonların Avantajları
Gerçek dünyada koleksiyon ürünü alıp satarken insanların en büyük endişesi taklit-sahte ürüne denk gelmektir. Bende 90 yıllara ait pokemon tasoları ve futbolcu kartları alıp satıyorum. Belki inamayacaksanız ama tasoların sahtesi var. 🙂 Bu yüzden alırken hep içime sinmeme durumu yaşıyorum.
Digital koleksiyon ürünleri blockchain teknolojsinin yaygınlaşması ile hayatımıza girecek olan bir kavram. Çünkü blockchain şeffaf ve güvenilir yapısı ile ispata gerek duymaz. Bu digital koleksiyon ürünlerinin – gerçek dünyadaki koleksiyonlara olan en büyük artısı. Sahte yada taklit derdi yok.Ayrıca blockchain kayıtları bize ürünün daha önce kaç kez el değiştirdiğini – benzer ürünlerin piyasada hangi fiyattan satıldığı gibi çeşitli bilgilerde sunuyor.
Digital koleksiyonların bir diğer artısı gerçek dünyadaki koleksiyonlar gibi fiziki mekana ve bakıma ihtiyaç duymamasıdır.
Yine bir diğer artısı el değiştirmesinin çok kolay olmasıdır. Ethereum akıllı sözleşmeleri ile aracıya ihtiyaç duymadan tek bir tıkla satın alabilir ve tekrar tek bir tıklama ile satışa çıkarabilirsiniz.
OpenSea üzerinden digital koleksiyon kartı yaratmak
Kodlama bilgisine gerek olmadan kolayca kendi erc721 tokeninizi yaratabilirsiniz.
Bunun için opensea.io adresine girip storefront manager sekmesine tıklıyoruz. Bu sırada metamask cüzdanınız onay isteyecektir.
Daha sonrasında açılan sayfadan create diyerek projeminizin adı ve açıklaması gibi temel bilgileri giriyoruz.
Burada yazacağınız isim etherscan aramalarında tokeninizin görünür ismi olacaktır. (Bir kere yazdıktan sonra değiştiremezsiniz.)
Yaklaşlık 0.05 ETH kadar bir ödeme yaptıktan sonra erc721 tokeniniz yaratılmış oluyor. Artık etherscan üzerinden arama yaptığınızda kendi tokeninizi görebiliyorsunuz.
Sonrasında ise koleksiyon kartı yada item oluşturma aşamasına geçiyorsunuz.
Resim ve açıklama bilgisi girip onay vererek kolayca istediğiniz kadar kart yaratabilirsiniz.
Fakat her yeni kart oluşturmak gas maliyeti gerektiyor. Bir koleksiyon kartı oluşturmak için ortalama 0.40 cent kadar maliyet olacaktır.
Daha sonra ürettiğiniz kartları opensea pazarıda tek bir tıklama ile satışa koyabilirsiniz.
Opensea pazarında başka neler var?
Opensea pazarında ETH uzantılı domain alıp satabiliyorsunuz.
Farklı farklı projelerin itemlerini ve koleksiyon kartlarını yine burada alıp satabilirsiniz.
https://opensea.io/assets/ens
Normal borsalarda erc20 tabanlı tokenler alınıp satılırken, opensea üzerinde erc721 tabanlı tokenler alınıp satılıyor.
Kısaca bilgi vermek gerekirse **Non-fungible token** ve **fungible token** olarak tokenler ikiye ayrılıyor. Kriptokedi ve kriptopunk gibi karakterler Non-fungible token’dir.
Yani bunların her biri farklıdır. Dolayısı ile aynı isimde token olamalarına rağmen her birinin değeri ve kullanım amacı farklı olabilir.
Erc20 tokenler ise her biri aynıdır. Örneğin 1 chainlink tokeni 1 chainlik tokenidir.
Fakat token erc721 token ise her biri farklıdır ve seri numaraları vardır.
erc20’ler çok tutmuş ve borsalarda deli gibi hacimlerle alınıp satılmalarına rağmen, temelinde erc721 olan projeler pek alınıp satılmıyor.
Burada yazının sonuna geldik, bir sonraki incelemede görüşmek üzere.
---
Not: Bu yazı hem bitcointalk'ta hemde hive.blog'ta yayınlanmak üzere yazılmıştır.
Bitcointalk profil adı: illetyus
Hive.blog kullanıcı adı:@sekoname
Not2:Bitcointalk'ta rütbem küçük olduğu için resim ekleyemedim. Rütbe aldıktan sonra resimler otomatik olarak açılacak.
Yazıyı resimli olarak hive üzerinden görüntülemek için:
https://hive.blog/tr/@sekoname/ethereum-marketi-opensea-io-ve-digital-koleksiyonlar-01