Bu yazıyı okuduktan sonra Segwit ve Segwit2x nedir ? Yaklaşan Kasım Forku nedir nasıl olacaktır vs anlamış olacaksınız. Bitcoin dünyasında meydana gelen olayları anlamak için, bu dünyada işlemlerin nasıl gerçekleştiğine kısaca bakalım.
Bitcoin ağı blockchain teknolojisi üzerine inşa edilmiştir. Blockchain’de public ledger denilen, bütün işlemlerin kaydını tutan defter bloklardan oluşmaktadır. Blockhaini bir defter ve her blogu da bu defteri oluşturan ve işlem listesini içeren bir sayfa olarak düşünebiliriz. Deftere işlemler teker teker değil sayfa sayfa eklenir. Dolayısı ile siz bir işlem geçekleştirdiğinizde, o işlemin geçerli olabilmesi için deftere eklenmesi gerekiyor, deftere eklenebilmesi için o bir sayfaya işlenmesi gerekiyor. Bir defter sayfasının (bloğun) oluşturma işlemine mining (maden işleme) deniyor. Bitcoin dünyasında mining işlemini yapanlara miner denir. Siz bir bitcoin transferi yaptığınız anda ağda bekleyen bir işlem oluşturulmaktadır. Bir işlem temelde şu bilgilerden oluşur.
Bakınız -> Madenciler ağda bekleyen işlemleri alır, bu işlemlerden genelde işlem ücreti yüksek olanları alır ve bir blok oluştururlar. İşlem ücreti için bir standart yoktur, işlemi gerçekleştiren kişi istediği bir ücreti belirleyebilir, hiçbir ücret belirtmeyebilir de. Ama madenci bekleyen birçok işlem arasından seçim durumunda kaldığında en yüksek ücreti belirtmiş olan işlemlere öncelik verir. Seçeceği işlemlerin sayısı Bitcoin’de bir 1 MB ile sınırlandırılmış bulunmaktadır. Yani büyük defteri oluşturan her sayfa belirli sayıda bir işlem alabilmektedir. Madenci bloğu oluşturup, iş ispatı (prof-of-work) denilen çalışmayı yapabilmek için çalışmaya başlar. Bu işlem matematiksel denklemi deneyerek bulma çalışmasıdır. Bu işlemi yapabilmek için çok kuvvetli işlemciye gerek vardır. Ve bu işlemi çözmenin tek yolu deneme yapmaktır. Sonunda bir değer elde edilir. Bu değer ile beraber oluşturulan blok ağa yayılır. Eğer bulunan değer doğru ise blok (sayfa) blockchain’e (büyük deftere) eklenir. Ekleme işlemi sonunda işlem ücretleri ile beraber sabit olan blok oluşturma ödülünü madenci alır.
Bakınız -> Bir blok temelde bir başlık ve işlem listesinden oluşmaktadır. Başlık bölümünde tüm işlemlere dair bir özet değer (hash value), bir önceki bloğa ait özet değer ve işlem ispatına dair bulunan değer bulunmaktadır kısaca. Blok başlığı sayesinde bütün bloklar bir zincir halinde birbirine bağlı ve değiştirilmesi engellenmektedir. İşlem listesi sayesinde de bütün işlemler bir defterde kayıtlı bulunmakta ve işlemin tekrarlanması, olmayan bir bir bitcoinin tranferi engellenmiş olmaktadır.
Problem Nerede?Bitcoinde bir bloğun oluşması yaklaşık 10 dakika sürmektedir. Bu süre söz konusu iş ispatı için bulunacak değerin bulunabilmesi için gerekli süredir. Bulmacayı çözme süresi olarak da ifade edebiliriz. Bulmaca daha kısa sürede çözülebilir duruma geldiğinde zorlaştırılmaktadır. Yani sürenin 10 dakika civarında kalması algoritmik olarak sabitlenmiştir diyebiliriz. Bu sürede blockchaine dahil edilecek işlem sayısı da 1 MB ile sınırlanınca, bitcoin dünyasında saniyede 3 işlem işlenebilmektedir. Dolayısı ile işlem sayısı artıkça validasyonu sağlanacak işlem sayısı artmaktadır. Bekleyen (pending) işlem sayısı sürekli artmaktadır. Bu üzerinde anlaşılan bir problemdir. İşlemlerin yavaş yapılıyor ve çok bekliyor olmasından dolayı bitcoin gerçek para gibi anlık olarak kullanılamıyor. Visa kart saniyede 1600 işlem gerçekleştirebilirken, Bitcoinde sadece 3 civarında işlem gerçekleştirilebilmektedir. Bu da Bitcoinin değer saklama özelliğini öne çıkarmakta, gerçek dünyada para gibi kullanılmasını engellemektedir. Bekleyen işlem sayısı 10 bin civarındadır. Bir işlemin gerçekleşmesi ile valide edilmesi arasında birkaç saat geçebiliyor. İşlemin önceliklendirilmesi içi işlem ücretini (transaction fee) de artırmanız gerekmektedir, bu küçük tutarlı işlemlerde bile ücret ödenmesi anlamına gelmektedir ki, kullanıcı aleyhine işleyen bir durumdur.
Problem Nasıl Çözülür?Bu problem çok uzun zamandır üzerinde tartışılan bir konudur. Çözüm bitcoin’in çalışma mantığının değiştirilmesini gerektirmektedir. Bitcoin dediğimiz şey esasında üzerinde anlaşılmış (consensus) bir algoritması olan ve dağıtık (merkezi olmayan bir çok bilgisayarda) çalışan bir yazılımdır. Yazılımın güncellenmesi ve değiştirilmesi kolay bir iştir, açık kaynak kodlu olan bitcoin yazılımını herkes alıp değiştirebilir. Zor olan bu yazılımın dağıtılması, bitcoin ağını oluşturan kişiler tarafından kabul edilmesi ve çalıştırılmasıdır. Güncelleme sonucunda yazılımı alan ve almayan madenciler olacaktır. Dolayısı ile madencilerin oluşturdukları bloklar farklı olacaktır. Bu nodelarda iki farklı blockchain oluşmasına sebep olabilecektir. Normal şartlarda iki farklı madenci aynı yada çok yakın zamanda blok ürettiklerinde ve bloklar dağıtıldığında, ağdaki bazı nodlarda zincir çatallanır. Buna fork denir. Algoritma her zaman en uzun zinciri seçecek şekilde kurgulanmıştır.
Bakınız -> İki çeşit güncelleme bulunmaktadır: soft fork ve hard fork.
Soft ForkEğer yazılımdaki kuralların değişmesi sonucunda yeni oluşturulan bloklar eski yazılım tarafından kabul (valid) edilebiliyorsa gerçekleşen fork soft forktur.Soft fork sonucunda eski yazılım ile oluşturulan bloklar yeni kurallara göre çalışan yazılım tarafında geçerli kabul edilmeyebilir.
Hard ForkHard fork bir çatallaşmada yeni kurallara göre oluşturulmuş bir blok eski yazılım tarafından kabul geçerli kabul edilmez. Bu durumda ağdaki bütün yazılımların güncellenmesi beklenir.
Çözüm ÖnerileriBitcoin yukarıda bahsedilen yavaşlık (10 dakikada 1MB işlem verisi sınırlaması) problemlerine çeşitli önerilerde bulunulmaktadır. Bu öneriler bazıları soft bazıları hard fork’a sebep olmaktadır.
Şimdi bu önerilere bakalım.
SegWit (Segregated Witness)BIP141 (Bitcoin Improvement Proposal -Bitcoin İyileştirme Önerisi) numaralı öneridir. Soft fork bir öneridir. Bir blok hatırlandığı gibi başlık ve işleme dair bilgilerin tutulduğu kısımdan oluşmaktadır. Bu öneri işleme dair imza bilgilerininin (Witness) bloktan ayrılmasını önermektedir. Blok yapısının şu şekilde olmasını önerilmektedir.
Bakınız -> Segwit'in en önemli faydalarından bir tanesi de işlemlerdeki geçerlilik sorunlarını çözmektir. İşlem geçerlik sorunlarının gerçekleşme sebebi, işlemdeki bilgilerin değiştirilememesini sağlayan imzaların kendilerini koruyamamalarıdır. Yani işlem kimliğinin hesaplanış şekli, herkese o işlemin kimliğini değiştirme imkanı vermektedir.
SegWit bu sorunu şöyle çözüyor : İmzaları işlemin kimlik verisinden kaldırıyor ve böylece herhangi birinin imza verilerini değiştirmesi imkansız hale geliyor.
İmza bilgilerinin bloktan ayrılması ve 1 MB’lık limite dahil edilmemesi sonucu bir bloğa dahil edilecek işlem sayısı artırılmış olacaktır. Bir işlem üzerinde alıcı, gönderen, tutar ve işlem ücretinin yanında bulunan imza bilgisi verinin yarısına yakınını oluşturmaktadır. Bu bilginin işlemden ayrılması ile blok içerisinde daha fazla veri bulunacaktır.
Bitcoin'de Segwit ağustos ayında zaten gerçekleşmiş ve aktif edilmişti.
SegWit2XSegwit önerisine ek olarak blok limitini 1 MB’dan 2MB’a çıkartmayı önermektedir. Bu öneri hard fork gerektiren bir öneridir ve Segwit'i öneren Bitcore Core grubunun bir önerisi değildir. Tam aksine o kişilerin desteklemediği, karşı çıktığı bir öneridir. Dolayısı ile Segwit'in devamı şeklinde düşünmeyiniz.
New York Anlaşması Nedir ? :İşlemler arttığı zaman oluşan sıkışıklığı çözmek için adımlar atılmış ve Segwit önerisi kabul edilmişti. Sonrasında bir grup madenci kendi aralarında toplanarak Segwit olduktan 3 ay sonra yani Kasım ayında Segwit2x hard forkunu yani blok boyutunu 1 MB'dan 2 MB'a çıkartarak hard forku yapacaklarına dair kendi aralarında bir anlaşma imzaladılar. Bu anlaşma aslında mining havuzlarının kendi aralarında geçerli olan bir anlaşmadır. Bitcoin Core ekibi bu anlaşmada yer almamıştır. Yani Lozan Anlaşması gibi düşünmeyin bu anlaşmayı. Madencilik havuzlarının kendi kendilerine yaptığı bir uzlaşma olarak düşünebilirsiniz. Bu anlaşmaya katılmayan fakat dışarıdan Segwit2x'e destek veren gruplar da vardır. Ayrıca bu anlaşmayı imzalamış ama daha sonra kararını değiştirmiş havuzlar da vardır.
Bitcoin CashBIP91 numaralı öneriydi. Bitcoin.Com'un sahibi Roger Ver'in desteklediği, Segwit'i öneren Bitcoin Core'un desteklemediği bir öneri idi. Blok limitini 1MB’dan 8MB’a çıkarılmasını öneren SegWit’i kabul etmeyen bir öneriydi. 1 Ağustos günü hard fork ile bitcoin ağını çoklamıştır. Bu işlemin sonucunda Bitcoin Cash (BCH) adında yeni bir altcoin (bitcoin alternatifi yeni dijital para birimi) oluşmuş oldu. Mevcut altcoinlerden farklı olarak çatallaşma noktasına kadarki blockchain ortaktır. Dolayısı ile mevcut bitcoinler yeni ağda da kullanılabilir olacak. Bazı yaygın exchange firmaları (coinbase gibi) Bitcoin Cash’i kabul etmeyceklerini ilan etmelerine rağmen, çıkışından kısa süre sonra en yaygın kullanılan 3. altcoin olarak kripto para dünyasında yerini aldı.
Bitcoin GoldHong Kong madencilik şirketi LightningASIC’in CEO’su Jack Liao’nun liderlik ettiği Bitcoin Gold, SHA256 algoritmasından Equihash algoritmasına geçiyordu. Böylece Equihash algoritması sayesinde Asics cihazlar ile madencilik yapılamayacaktı GPU yani ekran kartları ile madencilik yapılabilecekti. Yani ana amaç Bitcoin Gold ile insanlar tekrar evlerinde madencilik yapabileceklerdi.
Bitcoin Gold'un Segwit ile veya Segwit2x ile veya Bitcoin'de oluşan problem ile bir alakası yoktur. Bitcoin Gold farklı bir düşünce ve olaydır.
Segwit2x'e hangi havuz destek veriyor ve destek oranı ne kadar diye merak ediyorsanız aşağıdaki adresten bakabilirsinizhttps://coin.dance/blocksSegwit2x Ne zaman olacak nerden takip edebilirim ?http://klokmork.com/projects/live-segwit2x-countdown-timer-with-block-data.htmlBuradaki tarih değişebilir. Çünkü zorluk zaman zaman artıp zaman zaman azabiliyor. Bu da zamanın değişmesine yol açabiliyor. Tıpkı 25 Ekim'de beklenen Bitcoin Gold çatallanmasının 24 Ekim gecesi olması gibi. Burda önemli olan Segwit2x'in hangi blokta gerçekleşeceğidir.
Segwit2x 494.784 bloğunda gerçekleşecektir. Dolayısı ile şu an hangi blokta olduğumuzu, ne kadar blok kaldığını vs üstteki siteden sürekli takip edebilirsiniz.
Segwit2x'in sağlamadığı önemli ayrıntı olan tekrar koruma koruması nedir ?Segwit2x'de replay koruması yani yeniden koruma koruması yoktur. Hal böyle olunca hackerlar, dolandırıcılar için fırsat doğabilir.İnsanların sahip olduğu başlıca endişelerden biri, SegWit2x’in tekrar koruma koruması sağlamaması.
Örnek vericek olursak ;Bir çatallanma sonrasında Ahmet, çatal zincirde Ayşe'ye 1 Bitcoin gönderirse, bir saldırgan bu işlemi eski zincire kopyalayabilir ve Ahmet’in bu zincirde de 1 Bitcoin göndermesine neden olabilir. SegWit2x, tekrar koruma koruması içermediğinden Segwit2x çatalı, kullanıcıları bir tekrarlama saldırısına maruz bırakabilir.
Dolayısı ile Bitcoin Core ekibi bunun çok riskli olduğunu dile getirmektedirler ve destek vermemektedirler.
Peki Neden Tekrar Koruma Koruması Koymuyorlar ?Bitcoin Core geliştiricileri bu korumayı Segwit2x'in koyması gerektiğini çünkü onların yeni oluşacak bir zincir olacağı için çok çok daha kolay olacağını belirtiyorlar. Yani çatallanmayı biz yapmıyoruz ki biz niye koyma gereği duyalım ki düşüncesi hakim onlarda.
Segwit2x de koymuyor çünkü bunu yaptıklarında tüm masaüstü (SPL) cüzdan sahiplerinin cüzdanlarını güncellemek zorunda kalacağı. Korkuları şu güncellemeyen olursa otomatik olarak eski zinciri kullanacak olurlar vs vs..
Hiburak arkadaşımızın da konu ile ilgili yazmış olduğu bir yazı var onu okumanızı da öneririm. Oldukça faydalı bilgiler vermişhttps://steemit.com/tr/@hiburak/2017-yili-kasim-ayinda-gerceklesecek-fork-ve-gerceklesebilecek-senaryolarSegwit2x Forkunu dikkatlice takip edip piyasanın durumuna göre hareket etmenizde fayda var.. Zaman yaklaştıkça ciddi dalgalanmalar yaşanabilir. Ciddi düşüşler veya çıkışlar yaşanabilir. Sonrasında da yaşanabilir. Bu yüzden bitcoinlerinizi satıp TL'de veya Dolarda mı bekleyeksiniz yoksa yükseleceğini düşünüp bitcoinde mi kalacaksınız veya düşeceğini düşünüp satıp düştükten sonra tekrar geri mi alacaksınız bunun kararını verirken olayları, haberleri, kimin destek verdiğini, kimlerin desteklerini geri çektiklerini vs çok iyi takip etmenizde fayda var.
Segwit2x gruplar arasında karışıklığa belki de kaos a sebep olsa bile unutmayın ki bazı insanlar her krizi fırsat bilerek oluşan fırsatları değerlendirerek yüksek kazançlar da elde edebilir.
Sonuç olarak doğru zamanda doğru hamleyi yapmak önemlidir.
Son sonuç olarak da bu başlık altında tecrübelerimizi paylaşıp hep beraber en doğru hamleyi yapabilmek bizlere hep beraber kazandırabilir.
Saygılarımla,
Kaynaklar :https://blog.bitmex.com/segwit2x-b2x-hardfork-protect-potentially-profit-part-1-split-coins/https://teknolojivefinans.com/bitcoin-d%C3%BCnyas%C4%B1nda-neler-oluyor-segwit-segwit2x-ve-bitcoin-cash-9578c1d65432https://btcbay.net