Her depremde olduğu gibi malumunuz maraş merkezli depremde de yeni binaların yıkılması ile ilgili yalan yanlış bilgiler dolanıyor etrafta. Uzmanlık alanım sayılan bu konuda ufak bir bilgilendirme yapayım.
Yeni bina: 2006 sonrası yeni yönetmelikle yapılmış bina , Eski bina:2001 öncesi yeni yönetmelikle yapılmış bina (2001 de yapı deneyim yasası 2006 da yeni deprem yönetmeliği çıkıyor)
Bugün gerçekleşen büyük depremde 7,7 gibi bir ölçek ve 7 km gibi bir derinlik söz konusu , 7,6 lık ayrı bir deprem 12 saat geçmeden gerçekleşiyor.
Bu tip sarsıntılardan sonra hala ayakta bina kalmış olmasını enteresan bulduğumu belirtmeliyim.
99 depreminden sonra yeni yapılan binalar 7 şiddetindeki depreme göre hesaplanıyor ve % 30 güvenlik payı ekleniyor. yani 7.5 ve üstündeki depremlere göre bina yapılmıyor diyebiliriz çok kabaca.
Şimdi yeni binalarda deprem hasarı çok az olabiliyor ama yönetmelik 7 şiddetindeki depreme göre hazırlanmalı diyor. bu depremi yedikten sonra amaç binanın insanların ölmeden binadan çıkmasına izin vermesi, yani malı değil canı korumak esaslı bir anlayış var. Binanın hasarını etkileyen çok faktör var hepsine değinmiyorum ama bir bina bir kere 7 üzeri deprem yedi mi , ağır hasarlı araç gibi sayılıyor, bir uzman değerlendirmeden içine tekrar girmemek lazım. Birçok yeni bina depremi az hasarla atlatmış gibi duruyor, ancak deprem bölgesindeki binaların çoğunun eski olduğu biliniyor, birçok eski bina da yıkılmadan merkez üste olmalarına rağmen günü atlatmış gibiler. Yeni bina da olsa eski bina da olsa artık 7.7 üzerine 7.6 yemiş binalar ciddi darbe almış durumdalar. İçindeki insanların ölmeden çıkabildiği her yeni bina işini yapmış demektir. Bir çok kişi yeni binaya birşey olmaz gibi algılıyor ama siz 7,7 den sonra 7,6 gelmişse ilkinden aldığı hasardan dolayı ikinci de gitmesi gayet olası. Görebildiğim bir yeni bina yıkılmamış ama hakeza yıkılsa dediğim gibi içinde insan ölmemişse ilk dakikalarda görevini yerine getirmiş oluyor. binalarda duvar yıkılması tavan çatlaması sıva dökülmesi gibi durumlar yeni binalarda da olabilir, duvarı yıkılan binaya yıkılmış işte diyen tiplerde var ortalıkta ama taşıyıcı sistemlerin durumu önemli duvarı tamir edebilirsin ama taşıyıcı zarar görmüşse uzman bakıp güçlendirme yada komple yıkım verecektir.
Malatya da yıkılan yeni bina haberi var ama o yalan bina 22 yıllık yani 2006 öncesi hatta 2001 öncesi o da eski sayılır, ki orda da insanlar çıktıktan sonra yıkılmış yani can kaybı yok yani eski olmasına rağmen yine iyi iş görmüş, tabi çevresindeki binalar yıkılmamışken neden yıkılmış bunu incelemek lazım bu ayrı bir başlık konusu.
Yeni binalar yıkılmaz demiyor kimse sadece belli bir şiddette bir kereliğine canınızı korur deniliyor, buna rağmen gayet iyi iş çıkarmışlar gibi duruyorlar.
Eski binalar da kesin şu şiddette yıkılır diyemeyiz bazen yanlışlıkla da olsa sağlam yapılabiliyor binalar , fazladan kolon çimento demir kullanan insanlar oluyor inşaatlar da.
Maddi imkanınız varsa kesinlikle yeni binalarda oturun, eski binalara mecburen girme durumunuz olabilir ben korka korka girip bir an önce çıkmaya bakıyorum.
Eski bina ile yeni bina arasında duruma göre 3-5 kat güç farkı olabiliyor yani 3-5 kat daha fazla yük taşıyabilir benzer durumdaki iki bina yenilik durumuna göre.
Düzenleme, sismograf verisi:
Maraş depreminin sismograflardan alınan ivmelenme verileri:
- Kesikli çizgi binalar için hesaplanan ivmelenme
- Renkli çizgiler gerçekleşen ivmelenmeler
Görüldüğü gibi deprem binalar için hesaplanan dan daha şiddetli olmuş
bu veriler önümüzdeki günlerde rapor haline getirilirse linkini de paylaşırım