Bu blockchain dünyasında çok karışık projeler gördüm ama hiç birini bu kadar anlamakta zorlanmamıştım. Lachrymose güzelce anlatmaya çalışmış sağolsun ama gerçekten hiç bir şey anlamadım.
Daha basit ve kolay bir şekilde anlatan olursa eminim hepimizin ilgisini çekecek. O kadar karışık ki dikkat çekecek gibi duruyor.
Haklısın koincik, başlangıçta biraz karışık duruyor. Daha basit bir şekilde, şu şekilde anlatabiliriz:
Bir sistem düşün, bu sistemde herkesin gerçek birer kişi olduğunu ispatlamamız gerekiyor. Örneğin yeni bir sosyal medya platformu kurduk ve bu platformda herkesin yalnızca 1 adet hesabının olmasını istiyoruz. Yani bir kişinin birden çok fake hesap açmasını ya da botlarla yeni hesaplar oluşturmasını istemiyoruz. İşte bu noktada IDENA'nın sunduğu yöntem, bunu sağlamamıza imkan sağlıyor. IDENA'da herkesin aynı anda (aynı tarihte ve aynı zaman diliminde) katıldığı online oturumlar düzenleniyor. Şu an için yaklaşık olarak 10 günde bir oturum gerçekleşiyor. Bu oturumda turing testi olarak kabul edilen ve bizler için çok basit olan fliplerin çözümü gerçekleşiyor. Flip, iki resim destesinden oluşan basit bir bulmacadır ve bu flipleri de esasen ağa daha önce katılmış olan diğer gerçek kişiler üretiyor. Amaç, karşımıza çıkan iki adet resim grubundan mantıklı bir hikaye sunan tarafı seçmektir. Oturum sürecinde bize 6 adet flip veriliyor ve bunları çözmek için 1 dakika 45 saniyelik bir süremiz var. Hesabımızın onayını devam ettirmek için sonraki oturumlara da katılmaya devam etmemiz gerekiyor, aksi halde fake hesapları engellemek mümkün olmazdı. Aşağıda örnek bir flip paylaşıyorum:
Yukarıdaki resimde sağ tarafı incelersen, mantıklı bir hikaye sunuyor bize. Kadın inşaata çıkıyor, inşaatta bir çivi var, elibsesi çiviye takılıp yırtılıyor ve kadın üzülüyor. Sol tarafta ise aynı resimlerin karışık olarak yer aldığı mantıksız bir ilişki söz konusu.
Seninle beraber ağda bulunan herkes, aynı anda farklı flipleri çözerek
gerçek ve tek birer insan olduklarını ispatlamış oluyor. Ayrıca bunun karşılığında IDENA'nın kendi kripto-parası olan DNA tutarları da ödül olarak dağıtılıyor. Ağın çalışmasına katkı sağlamak için istenirse madencilik de yapılabilir. Madencilik yapmak için en az bir onay almış hesaba sahip olmak gerekiyor. Buradaki madencilik BTC veya ETH'den tamamen farklı. Herkes eşit güce sahip ve basit bir bilgisayarla bile (ya da VPS kiralayarak) madencilik yapmak mümkün. (Satoshi'nin bitcoin makalesinde 1 cpu = 1 vote diye bir tabir vardı madencilik için. Burada 1 kişi = 1 vote mantığı söz konusu)
Oturum saatini kaçırırsan veya flipleri yanlış çözersen, hesap onayını kaybediyorsun. Bu sistem sayesinde, örneğin yukarıda bahsettiğimiz sosyal medya ağında botları ve fake hesapları devre dışı bırakmamız mümkün hale gelebilir. Bu sadece bir örnek, daha pek çok kullanım alanı var IDENA'nın. Ama şimdilik kendi ağı haricinde köprü olarak kullanıldığı başka bir platform bulunmuyor; bildiğim kadarıyla bir grup ethereum ile entegrasyonu konusunda çalışıyor.
Daha detaylı bilgi almak ve ağa katılmak istersen türkçe telegram kanalımıza gelebilirsin:
https://t.me/idenaturk