Topic: Gayrimenkul fiyatlarında yükseliş korona balonu mu? - page 2. (Read 438 times)

Sadece korona etkisi demek doğru olmaz artan döviz kuru sayesinde daha çok gelen zamlar ekili olduğunu düşünüyorum. Demir ve çimento fiyatları 1 yılda neredeyse 2 kat arttı inşaatların maliyetlerinin büyük kısmını bu kalemler oluşturuyor diğer bir çok üründe %100 artış gösterdi haliyle konut fiyatlarının yükselmesinde etkili oldu ama sorsanız enflasyon %10-15. Bir çokları için ev sahibi olabilmek hayal oldu.

Koronavirüsün gayrimenkül fiyatlarına etkisi hala sürmekte bana kalırsa. 300 400 bin fiyatı olan evler şimdi en az 650 den kapı açılıyor.Hatta kargasa 550 580 bile veren var duyduğum kadarıyla. İşler artık çığrından çıkmaya başladı inşaat sektöründeki kar oranı arttı.

Koronavirüsün de bu gibi yükselişlerde katkısı büyük, yalan yok. Ancak sadece koronavirüse bağlamak da yanlış olur. Pahalılığın sürekli arttığı bir dönemde böyle artışlara rastlamak da gayet doğal. Bir yandan da alım gücümüz düşüyor malesef ve iyice çıkmaza giriyor insanlar.

Fırsatçılık denilen olgu sadece ülkemizde değil dünyanın her yerinde var, salgın dönemi dolayısıyla her bi şeye gelen zamlar falan bakalım normal hayata geçtiğimizde yerini indirime bırakacak mı cevabı belli, bir yandan arz talep olayı var zenginler öyle zenginleşiyor ki her bi şeye talep de oluyor ekonomiler çok garip olmaya başladı dünyanın birçok yerinde

Türk halkına faizi düşürün eh bide 1 yıl geri ödemesiz yapın hiç düşünmeden saldırır. E emlakcılarda fiyatları yükseltir. Tüketici 1 yıl sonra işsiz mi kalacak nolcak diye düşünmeden alır. Ki ülkemizde bu durum gerçekleşti. Faizi indirdiler fiyatlar uçtu. Her haber kanalı ise reklamlarında e hammadde fiyatları arttı bina maliyetleri arttı deyip duruyor. Millette enflasyonun olduğu dönemde bir an önce ev sahibi oluyum derdine düştü. Fakat en nihayetinde türk halkı günlük yaşamında daha fazla para harcamak zorunda. Karnını doyurmak için! Hacizlik dosyalar ise aldı başını gidiyor. Ne diyelim! Hayırlısı.

Korona aslında müstakil ve kırsal alandaki gayrimenkullerin fiyatlarının şişmesini daha erkene almış oldu. Geçen yaz döneminde insanlar tatillerini daha çok günlük kiralık ev ve villa kiralama yönünde tercih ettiğine dair bir haber görmüştüm ve 2019'a nazaran bu alanlarda ciddi bir fiyat farkı olduğunu da belirtiyordu yazı. Diğer bir taraftan ata sporumuz olan sahibinden yat kat araba ilanlarına canı sıkıldığında bakan birisi olarak ilanlarda yer alan koronaya inat, koronadan korunmanın en iyi yolu, tamamen size özel gibi ifadelerle satışı yapılan gayrimenkullerin fiyatlarınında ciddi bir yükseliş söz konusuydu. Normal şartlarda iyice yaşanmaz hale gelen şehir hayatından kaçmak için 10 kişi müstakil bahçeli yapulara ve kırsal alanlara yöneliyorduysa da şimdi bu sayı 100-150dir. Ha bu şekilde devam etmez koronanın üstesinden gelindikten 1-2 sene sonra bu sayılar düşer orası ayrı bir konu.

Pandemi o kadar rezalet bir şey ki tüm dünya üzerinde ciddi etkiler bırakıyor. Bu konuda da mesela sadece ülkemizde olan bir şey olmadığını görüyoruz. İnsanların alım gücünü bile etkiledi nasıl bir pandemiyse.

Demek ki böyle gelişmeler sadece bizim ülkemizde olmuyormuş. Biraz da olsa rahatladım bu konuda Şu pandemi illeti gerçekten dünyayı olumsuz yönde çok etkiledi. Her sektörde her ülkede fiyatlar artmaya başladı ve vatandaşlar zor durumlarda kaldı. Mal sahibi olanlar için bu durum nötr olabilir ama yeni bir şeyler almayı planlar için daha da zorlaştı durum artık.

Koronavirüs bir etken tabi ama tek başına bu kadarlık bir yükselişte etken değil. Daha başka birçok neden yüzünden gayrimenkul fiyatları dudak uçuklatıcı seviyelere ulaşmış durumda. Dört bir yandan fiyat artırıcı etkenler sarmış adeta.

Bu artışlar sadece virüsle ilgili değil ki. Dolar artışına bağlı olarak her şeyin fiyatı arttı. Demir, beton, çimento, tuğla, boya gibi inşaat malzemelerinin fiyatları arttığı için mecbur olarak fiyatlar da arttı ülkemizde. Ama diğer ülkeler için net yorum yapamayacağım henüz tam olarak nedenler belli değil gibi farklı ülkelerde.

Ev fiyatları öyle bir hale geldi ki afedersiniz kıçı kırık yeni daireler bile inanılmaz meblağlara satılıyor. Kutu gibi evlere kim bilmem kaç yüz bin vermek ister ki? Pandemi döneminde iş daha da ciddi bir boyuta ulaştı. Ev yani bu sonuçta hani temel ihtiyaç. İnsanların büyük çoğunluğu ulaşamayacaksa niye yapıyorsunuz ki bu evleri?

Pandemiden önde 320 binlere satılan evler şimdi 600 bin 700 bin türk lirasına dayanmış durumda.Hal böyle olunca ev almak da iyice zorlaşıyor dar bütçeli insanlara.Nasıl alınabilir ki? En az 2 katına çıkmış durumda ev fiyatları bunun pandemiyle artış gösterdiği belli hoş dolar da yerinde durdu sayılmaz maliyetler bakımından maliyetler de artmış oldu.

Koronavirüs döneminin büyük bir etkisi olduğunu gözardı edemeyeceğim. Bu dönemde fiyatlarda ciddi bir artış gözlemledik. Zaten bu dönem öncesi de durumlar iç açıcı değildi şimdi iyice alınamaz hale geldi evler.

Amerika'da böyle bir balon olabilir ancak ülkemizde bu durumdan söz etmek kesinlikle mümkün değil. Takip ettiğim evler aylardır aynı fiyatlarda durmasına rağmen alıcı bulamıyor, dolardaki inanılmaz yükselişe rağmen satışlar düşmüş durumda. Yaz aylarında fiyatların artması beklenir ancak o yükseliş bile yaşanmadı. Ülkemizdeki ekonomik krizin boyutu ev satışlarına da yansımış durumda. Dolar bazında baktığımız zaman ülkemizdeki gayrimenkullerin pandemiye rağmen ucuz kaldığını dahi söyleyebiliriz.

Bir ev kendini "yirmi senede" roi etmeli tarzındaki düşünceler bana oldukça komik geliyor; emlak dediğiniz şey -sonsuza kadar- pasif gelir getirir, toprakta payınız olur, enflasyona dirençlidir ve nesilden nesle aktarılabilir. Bu nedenle zenginlerin tamamının ev, arsa ve gayrimenkul gibi onlara pasif getiren -elle tutulur, gözle görülür- yatırımları vardır. Hiç dolardan ya da altından zengin olan göremezsiniz; varlıklı insanlar mutlaka "gayrimenkul, hisse ya da girişimcilik" ustasıdır. Yani emlak balonmuş, hisse balonmuş vesairevesaire.. Bu tür anaokulu hikayelerine hiç takılmadan yapabildiğiniz kadar cash yapıp gayrimenkule asılıp onlardan hızlıca return almanızı ve elde ettiklerinizi 2045'e kadar ulus-devletlerin yerini alacak en büyük +1000 şirkete düzenli olarak basmanızı tavsiye ederim. Ben insanoğlunun bazı şeyleri anlaması için çok yazdım, çok çizdim (kendi çapımda) ama sonra ikna oldum: Bu kadar malın olduğu bir evrende, kendini "dünya-vatandaşı" sanan milyarlarca geri zekalı varken; insanoğlu vahşi-kapitalizmin gerçek yüzüyle karşılaştığında çok kötü hayal kırıklıkları olacak. ~2045li yıllardan sonra elinizde hala "gayrimenkul, arsa ve hisseleriniz" yoksa; siz ve soyunuz sonsuza kadar alt-seviye ekonomik yaşama zorunlu kalacak; yapay zekanının, otonom üretim araçlarının getirdiği ve getireceği işsizlik, insanların sınırsız üreme (çoğalma) arzusu ve parayı yönetmeyi bilmeyen çoğunlukla birleştiğinde insanlığın kabusu mini-kıyamet gelecek; çok başarılı olacaksın da, parlayacaksın da bir iş bulacaksın.. Asla kapatılamayacak bir ekonomik dengesizlik, bir uçurum; yakın-orta gelecekte hiçbir şey eskisi gibi olmayacak. Balon denilen hisselerin sahipleri bugün dünyaları yönetiyor, adamlar uzaya uydu serisi gönderiyor ama bizimkiler onları uzay gemisi sanıp izliyor; 50 yıl sonrası, 100 yıl sonrası için her şey hala çok ucuz. Yapabildiğiniz kadar malvarlığı alın derim. Özellikle tarım arazileri.. 100 yıl sonrası için çok önemli.

Aslında mantıklı bir çıkarım olmuş covid nedeniyle esnek veyahut uzaktan çalışma modelleri kurumsal özel şirketlerde ve kamuda   ülkemizde dahi denendi. Birçok firma hatta başarılı olduğunu ifade ediyor. Sanırım bitmek bilmeyen mesai saatleri daha çok işlerine yaradı.
Ha bu arada Türkiye'de de konut fiyatları şişti, şehir merkezinde milyonları buldu eski daire fiyatları bile. (Antalya)

Aslına bakarsanız ülkemiz için söylüyorum özellikle salgın döneminde ev fiyatlarının pandemi ile alakalı olan kısmı sadece bahçeli müstakil yapılarla sınırlıdır. Tamam pandemi süresince konut almak isteyenler apartman ve rezidans daireler yerine müstakil bahçeli ev yada villalara yöneldi. Ancak tahmin eersiniz ki müstakil yapılaın fiytların normal diarie fiyatlarından çok çok fazla. Bu arz yapı sayısı apart toplu konutlara göre çok çok az. Ayrıca ülkemizde ki konutların belkide % 90 ve üstü oranında apartman daireleri olduğu düşünüldüğünde bence pandeminin konut fiyatları üzerinde ki artışı sınırlı kalmıştır. Ülkemiz dikey mimari cenneti. Çünkü müteahhitler ne kadar çok kat yaparlarsa o kadar zengin oluyorlar. Alıcı da çok fazla ayrıca.

Salgin doneminde gayrimenkul fiyatlari artti cok da normal, otomobil satislari ve fiyatlari da artti, otomobilin artmasi toplu tasimanin kullaniminin suphe edilmesinde, gayrimenkulun artmasi ise dogrudan salgin ile ilgilidir, bu mesaketli surecte evi olmayanlar evin degerini kat be kat anladilar.

Sadece maliyetle ölçülebilecek bir şey değil bu. Amerikada ve bazı ülkelerde ciddi bir balon var konut piyasasında. İnsanlar 4-5  yetmiyor 10-20 tane ev sahibi olan var. Ben devleti yönetiyor olsaydım 2-3 daire üzerinde ev sahibi olanlardan ekstra yıllık sağlam bir konut vergisi alırdım. Hem yapılacak konutlara zenginler değil ihtiyaç sahipleri ulaşır hemde piyasada aşırı balonlaşma olmaz.

Kredisini çocuğuna devredenlerin falan olduğu söyleniyor. 30-40 sene krediler falan. Bir evin için 2-3 ailenin kirada kalması falan insanlar ne hale gelmiş yazık.

Üretim maliyetleri aşırı yükseldiği için müteahhitlerin daire maliyetleride yükseldi önceden 200 e yaptıkları evi şimdi 300-400 gibi rakamlara ancak yapabiliyorlar zararına satmak istemedikleri için  zamlı fiyattan satmak istiyorlar. Tüketicilerde artan fiyatlar karşısında ilerleyen zamanlarda daha fazla fiyatı yükselmeden ev alma talebinde bulunuyor. Hammadde fiyatlarının çıkması fiyatların çıkmasında temel etken olduğunu düşünüyorum.