doların yükselmesindeki en büyük etkenlerden bir tanesi türkiye ekonomisinin hiç olmadığı kadar kırılgan bir dönem geçirmesi. öncelikle hükümet ülkede çok derin bir kriz olduğunu kabul etmiyor.
şöyle örnek verim, bir mağazaya gittiğinizde ayakkabılar 600 lira civarı, tshirtlere 100-150 tl civarı. ve hükümet bu çılgınla karşı en ufak bir müdahale de bile bulunmuyor.
pardon ya bulunuyor haklarını yemeyelim, zam üstüne zam geliyor hem de halkın kaçamayacağı konularda, eletrik falan mesela. şimdi bu zamların tek bir anlamı var, arkadaşlar boku yedik, sermaye kaçırmamak için sizden kesicez bunun faturasını kusura bakmayın demek.
bu denli kırılgan bir ekonomi içinde usd/try en ufak bir haberden en ufak bir siyasi manevradan etkileniyor.
Olayı şöyle özetleyelim. USD'nin durumunun nasıl etkilediğini matematikle başıma geleni anlatayım.
2015 yılında Iphone 5s'i (en üst model olarak çıkmıştı ve ben aldıktan 2-3 ay sonra Iphone 6 duyuruldu) tarifeme ek bir paketle yaklaşık 3500TL maliyetle aldım. (Buna tarife ücretimde dahil, o dönemin en üst paketiydi).
O dönem benim gelirim, bu rakamın %30-35 üzerindeydi.
Bugün en yeni diyebileceğimiz Iphone 11'in en düşük fiyatı 7-8K civarında. Ve benim maaşım 4 yıldır zam almasına rağmen bir Iphone fiyatının %25-30 altında.
Aynı hesabı USD veya Altın karşısında TV'ler de her gün görmek mümkün. Daha dün akşam haberlerde asgari ücretlinin 5 yılda maaşının artmasına rağmen 17.5 gr altından 7.5 altın alabilecek seviyeye gerilediğini gösteriyor.
Alım gücü her gün düşüyor. Fiyatlar yükselirken, devlet bütçesinin durumu nedeniyle gelir artışı düşüyor. Gidişat iyi değil. Bir an önce silkelenip, hızla reformlar yapılmalı. Ama gündemimiz maalesef bundan çok uzaktada.